Þær eru allnokkrar óperurnar sem samdar hafa verið upp úr leikritum Williams Shakespeare. Frægastar sjálfsagt Othello, Macbeth og Falstaff eftir Verdi, Rómeó og Júlía Gounods og Draumur á Jónsmessunótt eftir Britten svo einhverjar séu nefndar. Ekki man ég eftir að hafa áður heyrt um óperu byggða á Ríkharði III en nú hefur Sigurður Sævarsson heldur betur bætt úr því.

Það eru liðin allmörg ár síðan ég frétti að hann væri með óperu í smíðum sem byggði á þeirri dramatísku og blóðugu sögu um kroppinbakinn og illmennið Ríkharð af Gloster sem kemst í konungsstól Englands með plotti og morðum að bróður sínum látnum. Nú er óperan tilbúin, það er að segja nóturnar eru til staðar, og á lokadegi Óperudaga fengu áheyrendur að heyra fjórar fyrstu senurnar úr fyrsta kafla hennar.

Dökk ópera

Forleikurinn er stuttur en áhrifamikill þar sem undirliggjandi drungi og spenna ráða ríkjum, sem setur rétta tóninn fyrir verkið. Óperan er samin við enskan texta Shakespeares og það var ekki laust við að það hríslaðist um mann sæla í bland við ónot þegar Jóhann Smári, í hlutverki Ríkharðs, hóf upp raust sína á hinum frægu orðum; „Now is the winter of our discontent, made glorious summer by this son of York“.  Hin langa einræða hins slóttuga verðandi konungs var mögnuð, Sigurður skrifaði hlutverkið með bróður sinn í huga og þróttmikil bassa-barítón rödd hans er sannarlega vel passandi hlutverkinu.

Á sviðinu voru tveir bassasöngvarar, þeir Keith Reed í hlutverki morðingjans og Viðar Gunnarsson í hlutverki Edwards konungs, bróður Ríkharðs. Það var gaman að heyra í Keith Reed aftur en það er orðið alllangt síðan hann steig á svið í höfuðborginni a.m.k. og hann var í fínu formi. Það sama má segja um Viðar sem söng hlutverk konungsins af miklu öryggi. Aron Axel Cortes barítón var í hlutverki Rivers jarls, bróður Elísabetar drottningar, sem sungin var af Guju Sandholt mezzosópran og gerðu þau sínum hlutverkum prýðileg skil bæði tvö. Það gefur augaleið að með þetta söngvaraval, þessar djúpu raddir, að óperan er dökk enda gefur umfjöllunarefnið sannarlega tilefni til þess, svona eins og Boris Godunov með öllum sínum bassa- og barítónröddum án þess að ég sé að líkja verkunum saman á annan hátt. Nú veit ég ekki hvort við bætast sópran- eða tenórraddir þegar líður á óperuna en á sviðinu voru fjórir aðrir einstaklingar í þöglum hlutverkum. 

Þriðja ópera Sigurðar

Þetta er þriðja ópera Sigurðar en hinar tvær eru Z-Ástarsaga (2001) og Hel (2009). Auk þess sem Sigurður hefur verið ötull við að semja verk fyrir einsöngvara og kór og hljóðfæri líkt og Jólaóratoríu, Hallgrímspassíu og Missa Pacis. Hann er því mikill reynslubolti þegar kemur að gerð viðamikilla söngverka og það skilar sér sannarlega í þessari nýju óperu. Tónmál Sigurðar er ljóðrænt og tónal en samt sem áður aldrei svo að það verði eitthvað banalt eða gamaldags. Hann er næmur á raddir enda menntaður söngvari sjálfur og nær að fanga óhugnanlegt andrúmsloft verksins í hljómsveitarpartinum sem var vel útsettur og ægifagur á köflum. Hljómsveitin var skipuð um tuttugu úrvals hljóðfæraleikurum og var fagmannlega stýrt af Steinari Loga Helgasyni. 

Ef maður spyr sig svo hvort umfjöllunarefnið eigi erindi við okkur í dag, hver sé tilgangurinn að gera óperu upp úr fjögur hundruð ára leikriti, er víst að vélráð mannanna, oft þeirra sem eru í æðstu stöðum, taka engan endi og erindið þar af leiðandi brýnt þar sem ljóst er að við lærum lítið af sögunni. Þessi tæpi hálftíma bútur úr óperunni gaf áheyrendum í þéttsetnum Norðurljósasal Hörpu sannarlega „blod på tanden“ og var flytjendum vel fagnað í lokin.

Ég get persónulega ekki beðið eftir að fá að heyra línuna „A horse, a horse, my kingdom for a horse!“. Stjörnugjöf miðast við þessar 25 mínútur sem voru sannarlega vel þess virði en ég gef mér það leyfi að breyta henni þegar verkið verður flutt í heild sinni, sem vonandi verður sem fyrst.