Mahsa Amini var aðeins 22 ára gömul þegar hún var handtekin á dögunum fyrir þann glæp að bera ekki slæðu yfir hárinu. Konur í Íran þurfa ekki að bera andlitsslæðu en á almannafæri og opinberum stöðum er þeim skylt að hylja hár sitt að mestu. Lögreglan ber því við að hún hafi fallið í yfirlið eftir hjartaáfall og fengið höfuðhögg þegar hún féll í gólfið en réttarmeinafræðingar segja allt benda til þess að hún hafi sætt harkalegu ofbeldi í nokkurn tíma áður en hún lést. Röntgenmyndum af áverkum hennar var lekið á netið af einhverjum á spítalanum þar sem Amini var úrskurðuð látin. Óháðir læknar og sérfræðingar segja myndirnar sýna að blætt hafi inn á heila eftir mikla áverka. Það er eitt og sér merkilegt og nýtt form mótmæla í landinu, að læknar og hjúkrunarfólk leki slíkum gögnum sem sýna ofbeldi yfirvalda. Fréttaskýrandi breska ríkisútvarpsins, BBC, segir það geta bent …
Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 2 árum.
Slæður brenna og klerkar skjálfa í Íran
Konur hafa sést brenna slæður í mótmælum gegn ríkisstjórn Íran sem staðið hafa yfir frá því að baráttukona fyrir réttindum kvenna lést í varðhaldi lögreglu. Búið er að loka fyrir aðgang að internetinu að mestu til að reyna að torvelda skipulag mótmælanna. Fréttaskýrendur segja klerkastjórnina óttast að kvenréttindabaráttan geti haft dómínó-áhrif um allt samfélagið.
Mest lesið
1
Hræðilega sorglegt og rangt
Það vaknar alltaf sorg í brjósti Line Harbak er hún fer upp á bæjarfjallið sitt. Þar sem hún fann áður fyrir frelsi hefur verið reist vindorkuver sem nú gnæfir yfir húsið hennar. „Hann var enn heitur,“ segir Line um haförn sem fannst eftir að hafa lent í spöðunum, missti vænginn og dó. Hún tók hann í fangið og bar heim.
2
Óléttur hjúkrunarfræðingur tekinn hálstaki
Þær eru kýldar og teknar hálstaki. Kynferðisleg áreitni gagnvart starfsfólki bráðamóttökunnar er algengt. „Algengara en við tölum um,“ segir hjúkrunarfræðingur. Starfsfólk á vaktinni hefur verið lamið, það er káfað á því og hrækt á það. Hótanir sem starfsfólk verður fyrir eru bæði um líflát og nauðganir. Í sumum tilvikum er ofbeldið það alvarlegt að starfsfólk hefur hætt störfum eftir alvarlegar árásir.
3
Ætla að fækka ráðuneytum
Svo virðist sem samhljómur hafi náðst á milli Viðreisnar, Samfylkingarinnar og Viðreisnar. Valkyrjurnar svokölluðu munu hefja stjórnarmyndunarviðræður á morgun.
4
Núvitund og nægjusemi færa okkur lífshamingju
Svarið við efnishyggju og neysluáráttu sem tekur völdin í samfélaginu í aðdraganda jóla felst í núvitund og nægjusemi „Hamingjan kemur innan frá,“ segir Þuríður Helga Kristjánsdóttir núvitundarkennari, sem lumar á einföldum ráðum til að komast í gegnum neysluhátíðina sem er fram undan.
5
Stefán Ólafsson
Hvernig stjórn og um hvað?
Stefán Ólafsson skrifar að við blasi að þrír helstu sigurvegarar kosninganna - Samfylking, Viðreisn og Flokkur fólksins, voru allir með sterkan fókus á umbætur í velferðar- og innviðamálum og afkomu aðþrengdra heimila. „Helstu vandamálin við að ná saman um stjórnarsáttmála verða væntanlega áhersla Viðreisnar á þjóðaratkvæði um hvort sækja ætti á ný um aðild að ESB og kostnaðarmiklar hugmyndir Flokks fólksins um endurbætur á almannatryggingakerfinu,“ skrifar hann.
6
Halla nýr formaður VR
Halla Gunnarsdóttir tók við sem formaður VR af Ragnari Þór Ingólfssyni, sem var kjörinn á þing um helgina.
Mest lesið í vikunni
1
Ný ógn við haförninn rís á Íslandi
Hafernir falla blóðugir og vængjalausir til jarðar í vindorkuverum Noregs sem mörg hver voru reist í og við búsvæði þeirra og helstu flugleiðir. Hættan var þekkt áður en verin risu og nú súpa Norðmenn seyðið af því. Sagan gæti endurtekið sig á Íslandi því mörg þeirra fjörutíu vindorkuvera sem áformað er að reisa hér yrðu á slóðum hafarna. Þessara stórvöxnu ránfugla sem ómæld vinna hefur farið í að vernda í heila öld.
2
Kosningavaka Miðflokksins: Ungir karlmenn, MAGA og fyrstu tölur
Blaðamaður Heimildarinnar var viðstaddur kosningavöku Miðflokksins í Valsheimilinu í gærkvöldi. Þar var saman kominn mikill fjöldi ungmenna, einkum karlkyns. „Ég veit ekki hvort að Sigmundur Davíð er anti-establisment, en ég trúi því að hann ætli aðeins að hrista upp í hlutunum,“ sagði einn gesturinn, sem bar rauða MAGA-derhúfu.
3
Jón Trausti Reynisson
Val og vandi Þorgerðar Katrínar
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir í Viðreisn er í dag hornsteinninn í íslenskum stjórnmálum. Hún getur í dag myndað draumaríkisstjórn hægri manna, en það getur markað fráfall flokksins hennar.
4
„Ég kæri mig ekki um að sveitin mín sé eyðilögð“
Í sjö ár hefur Steinunn M. Sigurbjörnsdóttir háð margar orrustur í baráttu sinni gegn vindmyllum sem til stendur að reisa allt umhverfis sveitina hennar. Hún hefur tapað þeim öllum. „Ég er ekki búin að ákveða hvort ég hlekki mig við jarðýturnar, það fer eftir því hvað ég verð orðin gömul,” segir hún glettnislega. En þó með votti af alvöru. Hún ætli að minnsta kosti ekki að sitja hjá og „horfa á þetta gerast”.
5
Fólkið sem nær kjöri - samkvæmt þingmannaspá
Þingmannaspá dr. Baldurs Héðinssonar og Heimildarinnar byggir á fylgi framboða á landsvísu í nýjustu kosningaspá Heimildarinnar, auk þess sem tillit er tekið til styrks framboða í mismunandi kjördæmum. Framkvæmdar eru 100 þúsund sýndarkosningar þar sem flökt er á fylgi og fyrir hverja niðurstöðu er þingsætum úthlutað, kjördæma- og jöfnunarþingsætum.
6
Óléttur hjúkrunarfræðingur tekinn hálstaki
Þær eru kýldar og teknar hálstaki. Kynferðisleg áreitni gagnvart starfsfólki bráðamóttökunnar er algengt. „Algengara en við tölum um,“ segir hjúkrunarfræðingur. Starfsfólk á vaktinni hefur verið lamið, það er káfað á því og hrækt á það. Hótanir sem starfsfólk verður fyrir eru bæði um líflát og nauðganir. Í sumum tilvikum er ofbeldið það alvarlegt að starfsfólk hefur hætt störfum eftir alvarlegar árásir.
Mest lesið í mánuðinum
1
Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns
Sonur og viðskiptafélagi Jóns Gunnarssonar þingmanns fullyrðir í upptökum sem teknar voru af manni sem sagðist vera fjárfestir að Jón hafi samþykkt beiðni Bjarna Benediktssonar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón komist í aðstöðu til veita veiðileyfi til Hvals hf. Það verði arfleifð Jóns að tryggja Kristjáni Loftssyni nánum vini sínum leyfið. Það sé hins vegar eitthvað sem eigi að fara leynt.
2
„Hann sagðist ekki geta meir“
„Ég gat ekki bjargað barnabarninu mínu. En ef það verður til þess að ég geti kannski bjargað einhverjum, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okkar,“ segir Þórhildur Helga Þorleifsdóttir kennsluráðgjafi. Sonarsonur hennar, Patrekur Jóhann Kjartansson Eberl, fannst látinn miðvikudaginn 12. maí 2021, aðeins fimmtán ára gamall. Hann hafði svipt sig lífi.
3
Þórdís Kolbrún afskrifaði Gunnar Smára á opnum fundi
Gunnar Smári Egilsson, frambjóðandi Sósíalista, segir mestu ógn Íslendinga vera að styðja Úkraínumenn gegn innrás Rússa og fullyrðir að „vel mætti enda stríðið“. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir brást illa við hugmyndum hans.
4
Myndir af neyðarmóttöku sendar áfram: „Ekki myndir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“
Lögreglu var heimilt að senda myndir sem teknar voru af Guðnýju S. Bjarnadóttur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis á verjanda manns sem hún kærði fyrir nauðgun. Þetta er niðurstaða Persónuverndar. Guðný segir ótækt að gerendur í kynferðisafbrotamálum geti með þessum hætti fengið aðgang að viðkvæmum myndum af þolendum. „Þetta er bara stafrænt kynferðisofbeldi af hendi lögreglunnar.“
5
Mögulegt að hætta að vinna um fimmtugt
Georg Lúðvíksson, sem hefur unnið við heimilisfjármál og fjármálaráðgjöf um árabil, segir að með reglulegum sprnaði frá þrítugu geti meðaltekjufólk hætt að vinna um fimmtugt, en það fari þó eftir aðstæðum. Ef spara á til langs tíma þá hafi það sögulega reynst best að fjárfesta í vel dreifðu verðbréfasafni. Grundvallarreglan er einfaldlega að eyða minna en maður aflar.
6
„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“
Kona sem situr á biðstofu með fleira fólki er að greinast með heilaæxli og það þarf að tilkynna henni það. En það er enginn staður sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í annan stað er rætt við aðstandendur frammi, fyrir framan sjálfsalann en þá fer neyðarbjallan af stað og hamagangurinn er mikill þegar starfsfólkið hleypur af stað. Í fjóra mánuði hefur blaðamaður verið á vettvangi bráðamóttökunnar á Landspítalanum og fylgst með starfinu þar.
Athugasemdir