Stígamót fordæma fordæma Stígamót niðurstöðu Landsréttar í nauðgunarmáli þar sem faðir var sýknaður af kynferðisbrotum gegn barnungum syni sínum, með ósk um að dómarar sæti endurmenntun í málefnum brotaþola. „Þeir brotaþolar sem búa við skerðingar eru sérlega viðkvæmur hópur sem okkur ber samfélagsleg skylda til að mæta á þeirra forsendum. Þekkingarleysið sem afhjúpast í þessari niðurstöðu er hrópandi óréttlæti.“

Vika er síðan Landsréttur sneri dómi yfir manni sem héraðsdómur hafði áður dæmt í sjö ára fangelsi fyrir nauðgun og önnur kynferðisbrot gagnvart einhverfum syni sínum, frá því að drengurinn var fjögurra og þar til hann varð ellefu ára gamall. Í dómi héraðsdóms kom fram að brot mannsins hefðu verið alvarleg: „Beitti hann barnungan son sinn kynferðislegu ofbeldi árum saman. Voru brotin framin í skjóli trúnaðartrausts sem ríkti á milli ákærða og brotaþola. Ákærði á sér engar málsbætur.“ 

Niðurstaðan afhjúpar þekkingarleysi

Landsréttur sýknaði manninn og rökstuðningurinn fyrir því „afhjúpar þekkingarleysi“ að mati Stígamóta.  Í dómnum kom fram að ekki hefði verið gætt að því við skýrslugjöf að drengurinn gæfi sjálfstæða lýsingu á atvikum málsins, sem torveldaði möguleikana á að meta trúverðugleika framburðar hans. Að mati dómsins hafði því ekki tekist að færa sönnur á sekt mannsins gegn eindregni neitun hans, var hann því sýknaður og einkaréttarkröfu sonarins vísað frá.

„Má af þessu draga þá ályktun að einhverfur einstaklingur eigi ekki tilkall til réttlætis“ 

Þennan rökstuðning fordæma Stígamót í yfirlýsingu sem birstist á Facebook-síðu samtakanna. Þar segir að af þessu megi draga „þá ályktun að einhverfur einstaklingur eigi ekki tilkall til réttlætis ef hæfi hans til frásagnar fellur ekki inn í þann þrönga skilgreiningarramma sem dómstólar ákvarða og séu því frásagnir þeirra alltaf tortryggðar.“

Þá er þeirri spurningu varpað fram í yfirlýsingu Stígamóta hvort það sé eðlilegt að 7 ára dómur sé niðurfelldur að fullu vegna þess að Landsréttur túlkar þessi atriði á annan veg, þrátt fyrir öll þau sönnunargögn sem voru til staðar í Héraðsdómi sem skiluðu 7 ára dómi.

Yfirlýsing Stígamóta  

„Þann 11. desember sl. sýknaði Landsréttur sakborning í kynferðisbrotamáli gegn barnungum syni sínum. Gerandinn sem var faðir brotaþolans hlaut 7 ára fangelsi í Héraðsdómi árið 2019 fyrir ítrekuð kynferðisbrot gagnvart einhverfum syni sínum, yfir margra ára tímabil. Samkvæmt niðurstöðu Héraðsdóms þótti frásögn brotaþola trúverðug og að hann gæfi sjálfstæða lýsingu á atvikum málsins.

Málinu var áfrýjað til Landsréttar sem ákvað sýknu í málinu á þessum forsendum:

„Við skýrslugjöf af brotaþola fyrir héraðsdómi var þess ekki gætt ... að hann gæfi sjálfstæða lýsingu á atvikum málsins. Kann það að skýrast af stöðu brotaþola, sem hefur verið greindur með ódæmigerða einhverfu. Fram hjá því verður hins vegar ekki litið að það torveldar mjög möguleika á að meta trúverðugleika framburðar hans ...“

Má af þessu draga þá ályktun að einhverfur einstaklingur eigi ekki tilkall til réttlætis ef hæfni hans til frásagnar fellur ekki inn í þann þrönga skilgreiningarramma sem dómstólar ákvarða og séu því frásagnir þeirra alltaf tortryggðar.

Þess fyrir utan má spyrja þeirrar spurningar hvort það sé eðlilegt að 7 ára dómur sé niðurfelldur að fullu vegna þess að Landsréttur túlkar þessi atriði á annan veg, þrátt fyrir öll þau sönnunargögn sem voru til staðar í Héraðsdómi sem skiluðu 7 ára dómi.

Á þessum forsendum fordæma Stígamót niðurstöðu Landsréttar. Er það ósk okkar að dómarar sæti endurmenntun í málefnum brotaþola. Þeir brotaþolar sem búa við skerðingar eru sérlega viðkvæmur hópur sem okkur ber samfélagsleg skylda til að mæta á þeirra forsendum. Þekkingarleysið sem afhjúpast í þessari niðurstöðu er hrópandi óréttlæti.“