Makrílmálið, skaðabótamál útgerðanna sjö gegn íslenska ríkinu, hefur kveikt upp hina áratugalöngu umræðu um kvótakerfið og réttlæti þess. Ein af útgerðunum sem vildi skaðabætur frá ríkinu var Eskja á Eskifirði. Saga þeirrar útgerðar, stórfelldur hagnaður hluthafa sem hafa selt sig út úr henni, framleiga á þorskskvóta og leigutekjur af honum sem og gefins makrílkvóti upp á 7 milljarða opinbera eiginleika í kvótakerfinu sem margir telja gagnrýniverða.
„Að hugsa sér að ég, sem einu sinni var aumastur allra, skuli eiga meirihluta í fyrirtæki sem veltir tæpum þremur milljörðum.“
Hönnun og forritun: Jón Ingi Stefánsson. Ljósmyndir: Heiða Helgadóttir, Eggert Jóhannesson, eskja.is, Héraðsskjalasafn Austfirðinga, Ljósmyndasafn Eskifjarðar og úr einkasafni.
Mál útgerðanna sjö sem stefndu íslenska ríkinu til greiðslu skaðabóta upp á rúma 10 milljarða króna vegna úthlutunar á makrílkvóta hefur, í miðjum COVID-faraldrinum, vakið umræðuna um kvótakerfið: Kosti kerfisins og galla, réttlæti þess og ranglæti. Umræðan um kvótakerfið og eðli þess er auðvitað viðvarandi í íslensku samfélagi en síðustu vikurnar hafa fá önnur tíðindi en fréttir af COVID-19 fengið verulega athygli.
Svo komst mál útgerðanna sjö í hámæli þegar Kristján Þór Júlíusson sjávarútvegsráðherra birti svar um stefnur þeirra og skaðabótakröfur á vef Alþingis.
Í kjölfarið fóru fram harðar umræður um málið á Alþingi, meðal annars þar sem Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra setti makrílmálið í samhengi við eðli kvótakerfisins sem slíks um leið og hann gagnrýndi kröfur útgerðanna: „Fiskveiðistjórnunarkerfið okkar er ekki náttúrulögmál. Það er mannanna verk. Aðgangur að auðlindinni, stjórnun veiðanna, hvernig við viljum tryggja sjálfbærni veiðanna, hvaða gjald við ætlum að taka í veiðigjald. Þetta eru allt mál sem …
Almenningur hefur viðhaldið Stundinni og Kjarnanum með áskriftum og styrkjum síðan 2013. Með því að kaupa áskrift að Heimildinni styrkir þú sjálfstæða rannsóknarblaðamennsku.
Athugasemdir