ER PÚTÍN FASISTI?
Það er ekki óalgengt að menn líti á fasisma og nasisma sem heildræn hugmyndakerfi, rétt eins og marx-lenínisminn var (og jafnvel enn þá er).
En það er misskilningur, nasismi er reyndar nær því að hafa slíkt hugmyndakerfi en ítalski fasisminn.
Þótt Pútín hafi tæpast heildrænt hugmyndakerfi er því ekki útilokað að flokka megi hann með fasistum. Skal reynt að ígrunda þá flokkaskipan hér.
Nasismi og fasismi
Gyðingarhatur, rasismin, þjóðremba, heimsvaldastefna, hernaðarhyggja, andlýðræðishyggja, andkommúnismi og dýrkun á Hitler voru burðarásarnir í hugmyndfræði þeirra.
Samt höfðu þeir ekki ákveðna stefnu í efnahags- og trúmálum, hvað þá heildrænt heimspekikerfi, gagnstætt kommúnistum.
Einnig fengu tilraunir Alfred Rosenbergs til að skapa nasíska heimspeki lítinn hljómgrunn. Fræðimaðurinn Martin Kitchen leggur áherslu á kenningaandúð nasista og segir orðrétt: ”Rosenberg’s unreadable works remained unread” (Kitchen 1976: 28).
Ítalski fasisminn var enn síður hugmyndafræðilegt kerfi, þrátt fyrir tilraunir til að skapa honum heimspekikenningu með útúrsnúningum úr heimspeki Hegels.
Sú tilraun var ekki framin fyrr en nokkru eftir að fasistar höfðu náð völdum, Mússólíni hafði áhuga á ýmsum heimspekingum en ekki Hegel (um ítalska fasismann sjá t.d. Kitchen 1976). Hann taldi að þessi fasíska Hegelshyggja væri sér til framdráttar.
Gagnstætt því fordæmdi Rosenberg Hegel og taldi heimspeki hans framandi þýsku blóði (Rosenberg 1934: 525). Aðalatriðið er að fasistar og nasistar höfðu lítinn áhuga á sértækum kennisetningum, gagnstætt kommúnistum.
Pútín er heldur ekki ofþjakaður af ást á sértekningum.
Hvað varðar ítalska fasismann þá var kjarninn í honum andlýðræðisstefna, þjóðremba og dýrkun á Mússólíní.
Allt annað var undirlagt duttlungum einræðisherrans. Framan af vegnaði Gyðingum ágætlega á Ítalíu, nokkrir af forystumönnum fasista voru Gyðingar. En tækifærissinninn Mússólíní gjörbreytti um stefnu á einni nóttu þegar hann gerði bandalag við Hitler Þá var tekið að þjarma allhressilega að ítölskum Gyðingum.
Skylt er að geta þess að þetta er all umdeilt, sumir segja að Mússólíní hafi verið Gyðingahatari frá upphafi vega, aðrir að meira að segja á stríðsárunum hafi ítalskir fasistar farið sæmilega vel með Gyðinga.
Pútín og rússneski fasisminn.
Eitt af því fáa jákvæða sem segja má um Pútín er að hann er ekki Gyðingahatari, enda hefur júdóvini hans Arkadí Rósenberg og fjölskyldu hans vegnað vel. Fölskyldan er meðal þeirra óligarka sem öðluðust auð sinn vegna tengsla við Pútín.
Fiona Hill og Clifford Gaddy segja í bók sinni um Pútín að hann hafi skorað á rússneska Gyðinga sem flutt hafa Ísraels að snúa heim (Hill og Gaddy 2015).
En ekki skortir hann þjóðrembu, heimsvaldastefnu og einræðishyggju fremur en Hitler og Mússólini.
Til að gera illt verra vitnar hann stundum í Ivan Ilín sem var e.k. fasisti. Sá bjó í Þýskalandi um langt skeið og fagnaði valdatöku nasista í grein sem hann mun hafa skrifað 1933.
Hann mun hafa haldið áfram að verja fasískar skoðanir eftir stríð en verið um leið konungssinni. Það fylgir sögunni að Pútín lét flytja jarðneskar leifar Ilíns til Rússlands og lagði krans á leiði hans.
Maður sem jarmar um afnasistavæðingu er hliðhollur manni sem fagnaði valdatöku nasista!
Annar „hugsuður“ sem Pútín hefur dálæti á er Alexander Dúgín en sá mun vera undir áhrifum frá Ilín. Dólgurinn Dúgín boðar rússneskan fasisma segir í grein sem í enskri þýðingu heitir „Fascism-Borderless and Red“ (Dúgín 1997).
Fasistinn elski hið brútala, ofurmannlega og englalega. Eðli fasismans sé nýtt stigveldi, nýr aðall. Um leið sé margt í stefnu hans sósíalískt, Hitler og Mússólíní hafi mistekist m.a. vegna þess að þeir voru of vinsamlegir auðhringjum og borgaralegum öflum.
Rússneski fasisminn eigi að forðast þau mistök og aðlaga stjórnarfarið rússneskum aðstæðum. Dúgín er greinilega vinstrifasisti, gagnstætt Ilín sem kalla má „hægrifasista“.
Meðal vinstrifasista má nefna g SA foringjann Ernst Röhm en vinstrifasistar biðu ósígur í valdabaráttu innan nasistahreyfingarinnar. Röhm var myrtur árið 1934 að fyrirskipan Hitlers, það var hinn endanlegi ósigur vinstrinasistanna.
Á Ítalíu náðu vinstrifasistar undirtökunum í Salólýðveldinu sem stofnað var eftir að Mússólíní slapp úr prísundinni.
En framan af voru hægrifasistar áhrifamestir, Mússólíní stóð fyrir umfangsmikilli einkavæðiungu í upphafi ferils síns (Bel 2011: 937-956). Hitler fetaði í fótspor hans, það var allur „sósíalisminn“ í Þýskalandi nasismans (Bel 2010: 34-55).
Pútín er heldur enginn andstæðingur einkaframtaks og markaðar, Hill og Gaddy segja að hann hafi varið markaðskerfi í rökræðum við kommúnista í þinginu þegar hann var forsætisráðherra (Hill og Gaddy 2015). Það fylgir sögunni að Hitler lofsöng einkaframtakið í a.m.k. einni ræðu (Hitler 1936: 11). Pútín hefði getað tekið undir þann söng.
Enn eitt sem hann á sameiginlegt með nasistum er menningaríhaldsmennska, t.d. í mynd andúðar á hommum og öðru LGBT fólki.
Annað er endalaust tuð um að annarleg öfl vilji þjóðina feiga, þeim verði að stúta svo hún megi lifa.
Hið þriðja er efnahagskerfið þar sem auðhringir og óligarkar mega þéna fé svo fremi þeir þjóni hagsmunum alvaldsins.
Hið fjórða er sú staðreynd að hann er náðarforingi og dýrkaður af fylgismönnum sínum rétt eins og Mússólíní og Hitler.
Hið fimmta er að í kringum hann er fjöldahreyfing, m.a. í mynd flokks og allra handa ríkissamtaka sem hafa það hlutverk að kenna almenningi að ganga í takt.
Viðbjóðslegur boðskapur Pútínistans Sergeisev
Ein af málpípum Pútíns nefnist „Timofei Sergeisev“. „Frétta“-stofan RIA Novosti (hluti af aróðursvél Kremlarbóndans) birtir grein eftir hann þar sem hann mælir með hrikalegri kúgun á Úkraínumönnum í nafni afnasistavæðingar.
Drepa verði allan úkraínska herinn, meðhöndla skuli úkraínska hermenn sem glæpamenn. Útrýma verði líka allri hinni þjóðernissinnuðu elítu.
Rússar taki alla fjölmiðla yfir og stjórni netinu algerlega. Skólabókum verði að breyta allhressilega og banna allt sem fíflið fasíska kallar „nasistaáróður“ (les: hugmyndir um Úkrainumenn sem sérstaka þjóð).
Yfirgripsmiklar lögreglurannsóknir beri að framkvæma, ofsækja beri alla sem styðja ríkisstjórnina úkraínsku.
Setja beri andnasískar (les: Rússófasískar) stofnanir á laggirnar og andnasistavæðing (les: Rússavæðing) fari fram um 25 ára skeið. Fjöldahandtökur og fjöldalíflát, 25 ára afnasistavæðingar-stjórn (les: Rússavæðingarstjórn) o.s.frv.
Greinin hefði aldrei verið birt ef einræðisstjórnin hefði ekki talið hana í lagi, jafnvel verið sammála boðskapnum.
Boðskapurinn sá arna verður ekki kallaður annað en „fasískur“. Rússland þarf á afnasistavæðingu að halda.
Østbø um Pútínismann
Skylt er að geta þess að norski Rússlandssérfræðingurinn Jardar Østbø segir að Pútín taki einfaldlega það sem honum hæfi frá Iljín og Dúgín. Hann leyfi öfgamönnum (sbr Sergeisev) að gala svo hann sjálfur virki sem maður hógværðar.
Pútínisminn sé eins og laukur, án kjarna. Því sé hann ekki réttnefndur „fasísk stefna“ (Østbø 2022).
En Østbø yfirsést að bæði nasistar og fasistar höfðu sínar laukhliðar, tækifærisstefnuhliðar.
Hann viðurkennir að Pútínisminn einkennist af stórveldisdraumum og hatri á Vesturlöndum, það er nóg í minni bók til að kalla stefnu-nefnuna „fasíska“. Tækifærisstefnuhliðin minnir ekki ei lítið á Mússólíní.
Inntakslaust fasismahugtak?
Nú kann einhver að spyrja hvort ég rýri ekki hugtakið um fasisma öllu inntaki, hvaða einræðisstjórn sem vera skal falli undir hugtakið eins og ég beiti því.
Nei, þótt margt megi ljótt megi segja um einræði Pinochets í Síle og herforingjastjórninni í Argentínu (1976-1983) þá voru þeir tæpast fasískir einræðisherrar.
Þeir voru ekki náðarforingjar, dýrkaðir af stuðningsmönnum. Í kringum þá var ekki fjöldahreyfing. Mér vitanlega vitnuðu þeir ekki í fasíska "hugsuði" af Ilín/Dúgín taginu.
Argentínsku herforingjarnir voru mun atgangsharðari í manndrápum en Peron. Samt var hann nærri fasisma en þeir. Hann var náðarforingi, dýrkaður af sínu fólki, og með fjöldahreyfingu að baki.
Auk þess hélt hann hlífiskildi yfir þýskum nasistum sem flúið höfðu til Argentínu.
Ögn um meintan nasisma í Úkraínu.
Áróðursblaður Pútíns og leppa hans um nasisma á sér einn flugufót. Í stríðinu 2014 hrundi úkraínski herinn næstum en hægriöfgasamtök Azovsveitarinnar börðust af hörku gegn Rússunum og dindlum þeirra.
Fyrir vikið fékk sveitin lof margra Úkraínumanna. En tilraunir þessara hægriöfgamanna til að ná pólitískri fótfestu voru misheppnuð. Í síðustu þingkosningum fékk sameiginlegur listi þeirra undir tveimur prósenta atkvæða og náði engum inn á þing. Þeir höfðu einn þingmann á fyrra þingi, það var allt og sumt.
Þarf að nefna að Zelenskí er rússneskumælandi Gyðingur? Kannski verður að nefna að í forsetatíð fyrirrennara hans var forsætisráðherrann Gyðingur að nafni Volodomyr Groysman. Sérkennilegur nasismi atarna!
Bæta má við að í Rússlandi eru starfandi ýmis hægriöfgasamtök, t.d. Rússneska heimsveldishreyfingin (e. Russian Imperial Movement) en Pútín nennir ekki að afnasistvæða þau.
Ekki heldur Wagnerherinn sem ku berjast gegn Úkraínuher. Sá her mun skipaður hægriöfgamönnum, sumir kalla hann „einkaher Pútíns“. En tekið skal fram að margt er á huldu um hulduher þennan.
Alla vega má segja um tilraunir Pútíns til að koma nasistastimpli á Úkraínumenn: Margur heldur mig sig.
Lokaorð
Pútín er fylgjandi þjóðrembu, heimsvaldastefnu, hernaðar- og einræðishyggju rétt eins og fasistar.
Hann vitnar líka fjálglega í fasíska „hugsuði“ eins og Ilín og Dúgín. Sú staðreynd að margt er á reiki í hugmyndafræði Pútínismans gerir hann enn líkari ítalska fasismanum.
Rétt eins og Mússólíní trúir hann aðallega á mátt sinn og megin. Þessi stefnu-nefna Pútíns er að því leyti til ólík nasismanum að hann er ekki Gyðingahatari en Mússólini var það líklega heldur ekki framan af enda var ástkona hans Gyðingur.
Einnig er andúð Pútns á LGTB fólki lík stefnu nasista, sem og móðursýkislegur ótti við meinta óvini þjóðarinnar. Efnahagskerfið hefur líka þætti sem minnir á nasismann.
Niðurstaða mín er sú að vel megi flokka Pútín með fasistum.
Heimildir:
Bel, Germa 2010: “Against the mainstream: Nazi privatization in 1930′s Germany“, Economic History Review, 63 (1), 34-55.
Bel, Germa 2011: “The first privatization: Selling shoes and privatizing public monopolies in fascist Italy (1922-1925)“, Cambridge Journal of Economics, 35 (5), 937-956.
Dugin, Alexander 1997: „Fascism-Borderless and Red“ https://www.linkedin.com/pulse/syrizas-moscow-connection-fascism-borderless-red-dugin-umland Sótt 9/4 2022.
Hill Fiona og Gaddy, Clifford 2015: Mr. Putin: The Operative in the Kremlin. The Brooking Institution.
Hitler, Adolf 1935: Lighed giver fred (þýðandi Clara Hammerich): København: Hasselbalch.
Kitchen, Martin 1976: Fascism. London: MacMillan Press.
Rosenberg, Alfred 1934: Der Mythus des 20. Jahrhunderts. Eine Wertung der seelisch-geistigen Gestaltenkämpfe unserer Zeit. München: Hoheneichen-Verlag, https://archive.org/details/Rosenberg-Alfred-Der-Mythus-Text Sótt 8/5 2019.
Østbø, Jardar 2022: „Putinismens banalitet“, Morgenbladet nr. 14.
Um Ilín:https://en.wikipedia.org/wiki/Ivan_Ilyin Sótt 9/4 2022.
Um Sergeivitsj: https://www.aftenposten.no/verden/i/v5jzzX/hva-vil-denazifisering-bety-massehenrettelser-slavearbeid-total-k Sótt 9/4 2022
Um ítalska fasismann og Gyðinga: https://www.brandeis.edu/tauber/publications/books/carpi-mussolini.html Sótt 9/4 2022
https://primolevicenter.org/printed-matter/the-jews-in-mussolinis-italy/ Sótt 9/4 2022
Sitthvað um hægriöfgamenn í Úkraínu og Rússlandi:
Um Groysman https://en.wikipedia.org/wiki/Volodymyr_Groysman
Um wagnersveitina https://en.wikipedia.org/wiki/Wagner_Group
Inntakslaust fasismahugtak?
Nú kann einhver að spyrja hvort ég rýri ekki hugtakið um fasisma öllu inntaki, hvaða einræðisstjórn sem vera skal falli undir hugtakið eins og ég beiti því.
Nei, þótt margt megi ljótt megi segja um einræði Pinochets í Síle og Videla í Argentínu þá voru þeir tæpast fasískir einræðisherrar.
Þeir voru ekki náðarforingjar, dýrkaðir af stuðningsmönnum. Í kringum þá var ekki fjöldahreyfing. Mér vitanlega vitnuðu þeir ekki í fasíska "hugsuði" af Ilín/Dúgín taginu.
Videla og félagar voru mun atgangsharðari í manndrápum en Peron. Samt var hann nærri fasisma en þeir. Hann var náðarforingi, dýrkaður af sínu fólki, og með fjöldahreyfingu að baki.
Og þessi orð min á þessu vetfangi um það hver er fasisti og hver ekki ,vefst ekkert fyrir mér .
Fasismi snýst um auð og völd og þar er engum hlíft ,og þar sem Giðingar eru yfirlet vel efnaðir menn og konur og hafa stundð viððskipti sem aðal fag sitt lyggja þeir yfirlett vel við höggi og er ofsótir og drepnir svo fasistarnir geti valsað með auð þerra og ofundin er á stundum ekki langt undan hja þeim lötu fasistum .
Það voru Giðingar sem gemdu gullið þunga sem var aðal gjaldmiðil fasistana .
Og af því gulið var þungt og erfit fyrir ríka menn að burðast eilíft með gull sáu Giðingar mikin gróða í að gema gull fyrir aulkífinga sérstaklega .
Menn fengu bara seðla undirritaða til stafestingar á hvarsu mikið gull þeir aettu .
Svo þegar engin vitjaði gullsins gáfu Giðingarnir bara út fleri séðla á gullið sem í flestum tilfellum hélt verðgildi sínu
Og með útgafu seðla á sama gullið laekaði verð sneplanna sem gekk manna á milli í viðskiptum .
Sem sagt unsan af gulli hélt verðgildi sínu og gerir enn í dag ,en seðlunum fjölgaði og til vrð verðbólga sem svo Giðingr graedu ótaeplega á .
Síðan urðu til bankar (alvöru bannkar)og selaprentun hófs fyrir alvöru .
Þá sáu bandaríkja menn að stöva varð verðbólguna þar sem bankar voru enda laust að prenta peniga sem höfðu ekkert verðgildi, eða verðgildið rírnaði alltaf Þá tóku bsndaríkjamenn það til bragðs að setja svokallaðan gullfót á dolar ,og ein unsa gulls var sama og ein eða fleir dollarar (vet ekki hvað var miðað við).
Síðan sáu spakaupmenn sem í flestum tilfellum eru hagri fasistar sína sang útbreidda og tóku gullfótin af dolarnum þar sem helvítis gullið héllt aðllaf vergildi sínu og eingin verðbólga myndaðist ef dollarinn vr tryggður með giullfaeti .
Svo sú trygging var afnumin og verbólgan fékk að valsa um ánn tryggingar góðmálma sem héldu verðgildi sínu enda laust og það var ekki gott fyrir hin frjsasa markað sem þarfnaðist verðbólgu og til að auka hagvöstinn sem ég hef aldraei skylið sem hagstjórnqr taeki .
En Giðingar hafa alltaf graet á öllu sem þeir sísla við samanber allar veðlána búðirnar sem þeir reka .
Enda vita þeir að flestir vitja ekki verðmata sinna en auka verðmaeti Giðingana verulega .
Er ekki heimspekingur en þetta er bara MITT álit og kanski hef ég ekki rétt fyrir mér ,en samt ég horfi alltaf í spegilin á hverjum morgni og við það missi ég aldrei vonina um betra líf án verðbógu sem er hugarfóstur hagri fasista að mínu viti .
Graegi og valda fykn er alkkeleisar haeell flestar manna kvenna á henni jörð ,og þar eru fasistar fremstir í flokki
Hið fjórða er sú staðreynd að hann er náðarforingi og dýrkaður af fylgismönnum sínum rétt eins og Mússólíní og Hitler.
Hið fimmta er að í kringum hann er fjöldahreyfing, m.a. í mynd flokks og allra handa ríkissamtaka sem hafa það hlutverk að kenna almenningi að ganga í takt.
En það er bara MITT ÁLIT SEM AÐHYLTISt MAXISMA Á TÍMA BILI EN EKKI LENGUR vegna þess að fasismin hefur fundið sér góða leið í kaqpitalismanum sem að mínu vitti er aeinkar áhugaverður ef rétt er að farið .
Kapitalismi þarf stöðuga endur skoðun eftir því sem taeknin riður sér til rums .
En fasitar hafa valið sér farvag í hugmuyndarfraði kapiltalisnmans enda er kapitalismi samanafn af fasitum enda takifaerin þar einkar áhugaverð í augum fasista .
Og fasistar hafa komið því þannig fyrir að kapitalismin þarf að vera eftirlits laus þá virkar hann fyrir fasistan við að arðraena þá helst auð þjóða eða auðlegeð þjóðana og einkavaða hanna svo almennigur feaer ekki að nóta áuðaefana sem í raun er í eigu þjóðana en ekki faeinna fasista .
Kapitalismi ver byggður upp á heiðarlegri samkeppni þar sem markaðurin raeður för.
En þar sem fasistar hafa gefið allt frjálst og þer á meðal kapitalismann er andskotin laus og smátt og smátt ráða faeinir fastitar ferðini og koma á einokun á öllum sviðum kAPÍTALISMANS .
kAPITALISMIN STJÓRNARST AÐALLEGA AF PENIGA FLAÐI OG PENGARNIR LEITA AVALT ÞAR SEM GRÓÐI ER Í AUGSíN OG HUGSUNIN ER AÐ GRAÐA SEM MEST OG ÞÁ Á AUÐLEGÐ ÞJÓÐANA ENDA AUÐUR ÞAR AUVELDASTUR OG SKJÓTFENGIN OG LÍTIL FYRIRHÖFN AÐ EIGNAST HANN EF FÓLK SKILUR EKKI HAVAÐ FASISMI ER .
Það hata ekki allir fasitar Giðinga, en enhvera hluta eru Giðingar dugleigir við að efnast og duglegir að eignast vermaeti svo sem verðmati sem felast í listini .
Og þar lyggja Giðingsr vel við höggi og Hitlar sem vantaði mikið fé og ver blankur graeið og vegna þess að stríð heimtar alltaf mikið fé, og þá lágu Giðingar vel við höggi.
Og af því Hitler var aumigi og hraeddur við hefndaraðgerðir drap hann bara þá Giðinga sem voru einkar rílkir í til daemis í Þískalandi .
Svo það er fasismi af verstu gerð sem fólk er að upplifa núna og kemur ekkert við Giðingahatri nema þeir liggji vel við höggi .
Þess vegna haefa Giðingar tekið upp hugmyndafraði fasita og komið sér upp voldugum her sem hraeðir, en endar alltaf á því að fasiminn vegna graegi sinnar grefur sína eigin gröf hagt og hagt kanski of haegt fyrir mannkin sem ekki uppgvötvar haðan auðurin kemur og hvert hann fer að lokum
Jesús var þarna í klípu, varð að svara í hvelli. Líklegt að það sé ekki mikil hugsun á bakvið.
Það svipað gildir í Rússlandi nútímans. Munurinn helst sá að Rétttrúnaðarkikjan er enn meira undir ægivaldi einræðisherrans, en sú Kaþólska var á sínum tíma.
sem það hefur ekki fullan skilning á og myrðir því oft umræðuna sökum skorts á vitneskju um hvað það er að tala. Fólk slegnir fram frösum og sleggjudómu en getur svo ekki skilgreint eigin rök. Ég hef oft gefist upp við að reyna að útskýra muninn á hugtökum eins og fasista og nasista því oft vill fólk ekki skilja. Takk fyrir að hjálpa til með upplýstan málflutning og útskýra og herða aðeins á grundvallar atriðum.