Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 5 árum.

Sýslumaður hélt að sáttameðferð væri undanþegin stjórnsýslulögum

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu var í lögvillu um gildissvið stjórnsýslulaga og lagaramma sáttameðferðar. Ráðuneytið greip inn í eftir ábendingu frá umboðsmanni Alþingis.

16. júlí 2019 · 08:00

Jóhann Páll Jóhannsson

ritstjorn@heimildin.is

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu stóð ranglega í þeirri trú um árabil að embættið væri óbundið af stjórnsýslulögum við framkvæmd sáttameðferðar. Óljóst er hvaða áhrif þetta hafði á málsmeðferð hjá embættinu, verklag sáttamanna og stöðu þeirra foreldra sem boðaðir voru á sáttafundi hjá sýslumanni.

Árið 2012 var fest í lög að foreldrar væru skyldugir samkvæmt barnalögum til að leita sátta áður en krafist væri úrskurðar eða höfðuð mál um forsjá, lögheimili, umgengni, dagsektir eða aðför. Þannig er sáttameðferðin lögbundið ferli þar sem sýslumaður gegnir alla jafna lykilhlutverki. Í sömu lögum, 71. gr., kemur skýrt fram að „að því leyti sem ekki er kveðið á um annað í lögum þessum fer um meðferð máls samkvæmt stjórnsýslulögum“.

Kvartað til umboðsmanns

Stundin greindi frá því síðasta sumar að þrátt fyrir ofangreind lagafyrirmæli teldi sýslumaður sig ekki þurfa að fylgja stjórnsýslulögum né upplýsingalögum við framkvæmd sáttameðferðar. Embættið lét í ljós þá afstöðu þegar kona kvartaði til umboðsmanns Alþingis yfir því að embættið hefði synjað henni um afrit af tölvupóstum sem fóru á milli sáttamanns og barnsföður hennar.

Umboðsmaður óskaði eftir upplýsingum um lagagrundvöll synjunarinnar. Í svari sýslumanns kom fram að embættið teldi að „sáttameðferð samkvæmt framangreindu lagaákvæði falli hvorki undir stjórnsýslulög nr. 37/1993 né upplýsingalög nr. 140/2012 og því verði ákvæðum þessara laga ekki beitt um aðgang að gögnum í því tilviki sem kvörtunin lýtur að“. Í kjölfarið kallaði umboðsmaður eftir afstöðu dómsmálaráðuneytisins og spurði hvort ráðuneytið hygðist „grípa til einhverra viðbragða gagnvart sýslumanni“.

Ráðuneytið leiðréttir sýslumann

Stundin hefur nú undir höndum úrskurð sem dómsmálaráðuneytið kvað upp í málinu síðasta haust. Þar staðfestir ráðuneytið að sýslumaður hafi verið í lögvillu um gildissvið stjórnsýslulaga og lagaramma sáttameðferðar.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Efnisorð

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Tengdar greinar

Stjórnsýsla

FréttirStjórnsýsla

Umboðsmaður taldi forræðið liggja hjá stjórnvaldinu en ekki ríkislögmanni

Ákvörðunarvald um hvort bótaskylda sé viðurkennd liggur hjá því stjórnvaldi sem bótakröfu er beint að og stjórnvöld hafa forræði á kröfugerð, röksemdum og ágreiningsatriðum þegar mál fara fyrir dómstóla. Þetta er afstaða umboðsmanns Alþingis samkvæmt ábendingabréfi sem hann sendi heilbrigðisráðherra árið 2014, en forsætisráðuneytið gaf út yfirlýsingu á föstudag þar sem fram kom að ríkislögmaður hefði „almennt forræði á kröfugerð og framsetningu hennar“.

FréttirStjórnsýsla

Framkvæmd upplýsingalaga óviðunandi og lakari en í nágrannalöndunum

Umboðsmaður Alþingis segir þörf á hugarfarsbreytingu og aukinni þekkingu innan stjórnsýslunnar þegar kemur að beitingu reglna um aðgang almennings að upplýsingum.

Fréttir

Dagsektarúrskurður bendi til „vanvirðandi háttsemi“ móður gegn barni

Dómsmálaráðuneytið telur að sýslumaður hafi farið rétt að þegar hann sendi barnaverndarnefnd tilkynningu um ofbeldi eða vanvirðandi meðferð móður á barni vegna dagsektarúrskurðar.

Fréttir

Atvinnurekendur vilja lengja biðtíma fjölmiðla eftir upplýsingum

Samtök atvinnulífsins stinga upp á því að frestur stjórnvalda til að afgreiða upplýsingabeiðnir verði tvöfalt lengri en hann er samkvæmt núgildandi lögum. Þannig fái stjórnvöld aukið svigrúm til að rannsaka mál og taka tillit til einkaaðila sem hafa hag af því að upplýsingar fari leynt.

FréttirStjórnsýsla

Bjarni hissa á vangaveltum Björns: „Vantar bara að menn segist hafa rökstuddan grun“

Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, var kjörinn varaformaður bankaráðs Asíska innviðafjárfestingarbankans á ársfundi bankans í Lúxemborg um helgina. Hann furðar sig á vangaveltum þingmanns Pírata um hvort seta í bankaráðinu samræmist siðareglum ráðherra.

FréttirStjórnsýsla

Samtök atvinnulífsins: Ísland laust við spillingu eins og þá sem tíðkast erlendis

Heildarsamtök íslenskra atvinnurekenda mótmæla því að settar verði reglur til að draga úr flakki milli stjórnsýslustarfa og sérhagsmunagæslu. „Hér á landi tíðkast það ekki að spilling birtist í því að sterkir sérhagsmunaaðilar nái tangarhaldi á stjórnvöldum og hafi áhrif á þau með viðbrögðum sínum við einstökum ákvörðunum, líkt og talað var um í úttektarskýrslu GRECO.“

Mest lesið

Fréttir

Hrópað á skipuleggjendur Druslugöngunnar

Druslugangan fer fram í tólfta sinn á laugardag en skipuleggjandi segist skynja bakslag í samfélaginu. Neikvæð komment á samfélagsmiðlum og ógnandi samskipti séu til marks um það.

NeytendurLeigumarkaðurinn

Getur jafnast á við 320 þúsund króna launahækkun

Búseta í niðurgreiddu leiguhúsnæði og húsnæðisbætur geta jafnast á við um 320 þúsund króna launhækkun sem kemur sér sérlega vel fyrir lágtekjuhópa á leigumarkaði. Þetta kemur fram í fréttatilkynningu sem Húsnæðis- og mannvirkjastofnun birti í morgun.

Fréttir

Píratar leggja niður 12 þúsund manna Facebook hóp

Píratar hafa aftengt sig „Pírataspjallinu“ á Facebook og reyna að finna sér nýjan umræðuvettvang.

Fréttir

Glímir við íslensku nasistana á X

Múslimahatur og öfgafull viðhorf hafa færst í aukana á samfélagsmiðlinum sem áður hét Twitter. Fríða Þorkelsdóttir segist ekki geta mælt með því að rökræða við íslenska notendur sem dreifa slíkum skoðunum.

Úttekt

Sér erfiðleika foreldra og hugsar: „Þetta vil ég ekki“

Ingunn Lára Kristjánsdóttir er rúmlega þrítug og hefur aldrei fundið löngun til barneigna. Hún telur að inn í það spili ónógur stuðningur við barnafjölskyldur í íslensku samfélagi. Aðjunkt í félagsfræði segir ástæðurnar fyrir fallandi fæðingartíðni gríðarlega flóknar en að kerfið hafi að hluta brugðist fjölskyldum, ekki síst mæðrum.

NeytendurLeigumarkaðurinn

Fjórtán fermetra herbergi í Keflavík á 160 þúsund

Fjórtán fermetra herbergi í lítilli íbúð sem staðsett er við gamla bæinn í Keflavík er auglýst til leigu fyrir 160 þúsund á mánuði. Auglýsingin var birt á MyIgloo sem er orðið stærsta markaðstorg leigusala og leigjenda á Íslandi. Minna herbergi í sömu íbúð er auglýst til leigu fyrir 125 þúsund á mánuði.

Fréttir

Hallast helst að endurbótum á núverandi vegi í gegnum Vík

Að mati Skipulagsstofnunar er ekki víst að aðalvalkostur Vegagerðarinnar um að færa hringveginn norður fyrir Vík muni minnka umferð um þéttbýlið líkt og stefnt er að. Stofnunin tekur í nýju áliti sínu undir þau sjónarmið Vegagerðarinnar að jarðgangakostir séu sístir.

Leiðari

Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir

Við viljum öll lifa þægilegu lífi

„2024 er mesta lífskjaraár okkar Íslandssögu,“ fullyrðir forsætisráðherra. Er það svo?

FréttirEfnahagsmál

Verðbólga hækkar meira en væntingar gerðu ráð fyrir

Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,46% frá því í júní. Ársverðbólga mælist nú 6,3 prósent en var komin niður í 5,8 prósent síðasta mánuði. Það er meiri hækkun en spár viðskiptabankanna gerðu ráð fyrir. Aukin verðbólga þýðir að minni líkur eru á því að stýrivaxtahækkanir muni eiga sér stað á þessu ári eins og vonast var til.

Fréttir

Sorpa greiðir ÍAV 26 milljónir króna í dráttarvexti

Stjórn Sorpu hefur samþykkt að ganga til sátta við verktakafyrirtækið ÍAV og greiða því vel á þriðja tug milljóna í dráttarvexti. Um er að ræða vexti vegna tæplega 90 milljóna króna skaðabóta sem Sorpu var með dómi gert að greiða ÍAV í tengslum við útboð á jarðgerðarstöðinni Gaju.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

FréttirNeytendamál

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“

Heitar umræður sköpuðust á Facebook í gær eftir að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir greindi frá því að heill poki af nýjum kartöflum hefði reynst skemmdur. Gunnlaugur Karlsson, forstjóri Sölufélags garðyrkjumanna, segist aldrei hafa séð annað eins. Uppskeran hafi skemmst á tveimur sólarhringum.

Viðtal

Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína

Guðlaug Elísabet Ólafsdóttir, kúabóndi og leikkona, er orðin goði. Nýi goðinn hefur upplifað gleði og sorgir og varð lífið helvíti líkast þegar hún fékk ekki að umgangast barnunga dóttur sína, sem frændi hennar og maður hans höfðu ættleitt. Stúlkan vildi fyrir nokkrum árum hitta móður sína og eru samskiptin við feðurna góð í dag en lærdómurinn var mikill: „Ég hef trú á að það hjálpi mér við að umgangast fólk í djúpu og miklu sorgarferli.“

Fólkið í borginni

Til í allt nema trúlofun

Lilja Valdimarsdóttir, hornleikari á eftirlaunum, eignaðist sitt fyrsta barn 19 ára gömul, vann á togara fyrir fyrsta hljóðfærinu og segist vera til í allt nema trúlofun.

Viðtal

Sólómamma fékk 97.000 í fæðingarorlof

Salka Guðmundsdóttir er sólómamma – eins og hún kallar sig. Hún ákvað að eignast börnin sín ein en fékk sem fullt fæðingarorlof útborgað um 97.000 krónur. Salka þurfti að skipta því þar sem barnið fær ekki inn á leikskóla fyrr en tveggja ára. Hún átelur að börn sem eiga aðeins eitt foreldri fái ekki forgang í leikskóla.

Viðtal

„Enginn sem tekur við af mér“

Það er barningur fyrir marga að vera sjálfstætt foreldri á einum tekjum. En hver er staðan ef foreldrið er alfarið eitt með barnið? Hvað ef barnið glímir við sértækar greiningar? Alma Hrönn Hrannardóttir og Diljá Ámundadóttir Zoëga eru báðar einar á vaktinni, alltaf. Mæðurnar hafa glímt við heilsubrest vegna álags, meðvitaðar um að ef eitthvað kemur fyrir þær er enginn sem tekur við af þeim.

Fréttir

Milljón dollara spurningin um vexti og verðlag

Vextir á húsnæðislánum eru þrefalt hærri á Íslandi en í Danmörku, auk þess sem verðlag og kostnaður við húsnæði sligar almenning. Formaður Neytendasamtakanna segir sérhagsmuni ráða miklu og spáir því að vaxtastigið verði að kosningamáli.

Aðsent

Þorvaldur Gylfason

Að standa saman

Aðildarríkjum ESB heldur enn áfram að fjölga, ekki bara af efnahagsástæðum heldur einnig í þeirri von og trú að sambandinu megi lánast að treysta friðinn í álfunni austanverðri.

Það sem ég hef lært

Guðrún Sóley Gestsdóttir

Lífið er of stutt

Guðrún Sóley Gestsdóttir fjölmiðlakona, kajakræðari og lífskúnster, líkir lífinu við gúllasspúpu sem hún hefur lært að synda í gegnum.

Viðtal

„Lífið er dýrara hérna með barn“

Myndlistarfólkið Ólafur Ólafsson og Libia Castro hefur undanfarna áratugi deilt tíma sínum á milli Hollands, Íslands, Þýskalands og Spánar. Þau segja kostnað við húsnæði, samgöngur og veitingastaði á Íslandi tilfinnanlega hærri en á hinum stöðunum, auk þess sem dýrara sé að ala hér upp barn. Öll Evrópa glími þó við hækkandi verðlag.

Viðtal

Stefndi að því í fimmtán ár að verða goði

Ásatrúarfélagið hélt þingblót á Þingvöllum á Þórsdegi í 10. viku sumars. Blótið var hátíðarblót með innsetningu tveggja nýrra goða í embætti, þeirra Önnu Leifar Auðar Elídóttur og Guðlaugar Elísabetar Ólafsdóttur. Þær tala hér um ásatrúna, sögu sína henni tengda og náttúruna.

Mest lesið í mánuðinum

FréttirNeytendamál

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“

FréttirHúsnæðismál

Þau sem hafa hagnast ævintýralega á Þorpinu

Árið 2021 keypti hópur fjárfesta í gegnum eignarhaldsfélagið Þorpið 6 ehf. lóðir og byggingarréttindi á Ártúnshöfða í Reykjavík fyrir 7,4 milljarða króna. Fyrr á þessu ári voru lóðaréttindin seld fyrir ellefu milljarða króna án þess að nokkuð hafi verið byggt á svæðinu. Viðskiptin sýna vel hvernig fjárfestar geta hagnast ævintýralega með því að kaupa og selja lóðir og byggingarréttindi á tiltölulega skömmum tíma.

Fréttir

Ræddi fyrirtæki föður síns í ríkisstjórn

Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir ráðherra ræddi netárás á Morgunblaðið á ríkisstjórnarfundi og hvort netöryggissveit ríkisins ætti að koma að öryggismálum fjölmiðilsins. Faðir hennar er stjórnarformaður útgáfufyrirtækis Morgunblaðsins.

Fréttir

Greiddu 17 milljónir fyrir skýrslu um stöðu drengja

Skýrsla um stöðu drengja í skólakerfinu sem unnin var að beiðni mennta- og barnamálaráðherra og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra kostaði samanlagt um 13,7 milljónir króna auk virðisaukaskatts og hljóðar heildarupphæðin því upp á rúmar 17 milljónir. Tryggvi Hjaltason, greinandi hjá CCP, er eini höfundur skýrslunnar. Í samtali við Heimildina segist hann hafa unnið að skýrslunni samhliða öðrum störfum en vinnan tók um eitt og hálft ár.

RannsóknSamkeppnisundanþága í Landbúnaði

Hulduheildsali flytur inn hundruð tonna af kjöti

Risar á íslenskum kjötmarkaði, sem fengu í vor umdeildar undanþágur frá samkeppnislögum til þess að verjast samkeppni að utan, verða á þessu ári umfangsmestir í kjötinnflutningi og því keppinautar sjálfs sín. „Vonbrigði,“ segir formaður atvinnuveganefndar. Umfangsmikil heildsala á hundruðum tonna af innfluttu kjöti virðist fyrst og síðast leiktjald fyrir öflugasta hagsmunaaflið gegn innflutningi landbúnaðarvara.

Viðtal

Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína

Menning

Rætt um umræðu vegna forsetaframboðs Katrínar

Heimspekingurinn Jón Ólafsson og rithöfundurinn Auður Jónsdóttir rökræða gagnrýni hvors annars vegna framboðs Katrínar Jakobsdóttur til forseta. Sérstakur siðameistari rökræðnanna er Jón Trausti Reynisson, blaðamaður og framkvæmdastjóri Heimildarinnar.

Úttekt

Tvöfalt fleiri baðlón í bígerð

Sextán baðlón eru á teikniborðinu um land allt en ellefu eru fyrir í rekstri. Heimildin kortleggur hvaða athafnamenn standa að nýjasta æðinu í ferðamannabransanum.

Viðtal

„Ég var bara niðurlægð“

Séra Agnes M. Sigurðardóttir, biskup Íslands, vill skila skömminni til kirkjuþings þar sem hún upplifði niðurlægingu eftir að óvissa varð uppi um lögmæti embættisgjörða hennar. Hún segir að kirkjuþing hafi átt að greiða úr málinu og eyða óvissu um stöðu hennar. Agnes telur að karlkyns biskup hefði aldrei þurft að þola slíka framkomu af hálfu kirkjuþings en hún er fyrsta konan sem er kjörin biskup.

Fréttir

Þurftu að kalla fólk niður af fjalli til að færa bílana

Daníel Freyr Jónsson, svæðissérfræðingur í náttúruverndarteymi, segir stanslausar teppur hafa verið á bílastæðum við Landmannalaugar áður en farið var að innheimta bílastæðagjöld á álagstímum í sumar. Kalla hafi þurft bílstjóra niður af fjöllum til að færa bílana til að greiða leið fyrir rútum. Nýja fyrirkomulagið hafi hlotið góð viðbrögð hjá gestum.