Frans páfi lést á mánudag, 88 ára að aldri. Hann vakti bæði aðdáun og reiði innan kirkjunnar með umbótum sem miðuðu að því að opna dyr aldargamallar stofnunar fyrir trúuðum samtímans.
Hér eru helstu deilumálin sem klofuðu kaþólsku kirkjuna, þar sem íhaldsmenn börðust gegn páfanum.
Latnesk messa
Árið 2021 skrifaði Frans páfi undir tilskipun sem takmarkaði notkun hinnar svokölluðu Tridentísku messu á latínu og sneri þar með við rýmri heimild frá 2007, sem forveri hans, Benedikt XVI, hafði veitt.
Ákvörðunin vakti undrun og reiði meðal hluta klerka og trúaðra sem bundnir eru hefðbundinni latneskri messu, þar sem presturinn snýr að altarinu — líkt og safnaðarmeðlimir. Sumir gengu svo langt að ásaka hann um að hindra þá í að iðka trú sína.
„Svikulir“ kardínálar
Frans páfi vakti reiði nokkurra kardínála — hinna rauðhattarklæddu æðstu ráðgjafa hans og næstvaldamestu manna kirkjunnar.
Árið 2017 gagnrýndi hann ónefnda „svikara“ sem hann sagði standa í vegi fyrir umbótum sínum innan stofnana kirkjunnar.
Deilurnar komu fram í dagsljósið árið 2023 þegar ítalskur blaðamaður nafngreindi nýlátinn Ástrala, kardínálann George Pell, sem höfund nafnlausrar gagnrýni á páfann.
Í bréfinu lýsti Pell, sem áður hafði verið náinn ráðgjafi Frans, pontifikatinu sem „hörmung á mörgum sviðum“ og gagnrýndi „alvarleg mistök“ í utanríkisstefnu, einkum varðandi stríðið í Úkraínu.
Sama ár gaf þýski kardínálinn Gerhard Mueller, fyrrverandi yfirmaður Kennivaldsins, út bók þar sem hann fordæmdi stjórnarhætti páfa.
Hann sakaði Frans um að vera umkringdur áhrifamikilli klíku og gagnrýndi hann fyrir „kennslufræðilegan óskýrleika“.
Reikningsskil
Frans átti í sérstaklega erfiðu sambandi við Georg Gaenswein, einkaritara Benedikts XVI.
Eftir andlát Benedikts árið 2022 sagði Gaenswein að páfinn hefði „brotið hjarta“ hins fyrrverandi páfa með því að takmarka latnesku messuna.
Frans svaraði með því að harma að andlát Benedikts hefði verið „misnotað“ af „siðlausum einstaklingum sem starfa að pólitískum markmiðum“.
Brottrekstur biskupa
Árið 2023 rak Frans í sjaldgæfu inngripi bandaríska biskupinn Joseph Strickland, einn harðasta gagnrýnanda sinn, sem hafði sakað páfann um linkind gagnvart fóstureyðingum og of mikið umburðarlyndi gagnvart samkynhneigðum og fráskildu fólki.
Árið 2024 var komið að öfga íhaldssama ítalska biskupnum Carlo Maria Vigano, sem sakaði Frans um „villutrú“ og „harðstjórn“.
Vigano, sem áður var sendiherra Vatíkansins í Bandaríkjunum, var bannfærður — rekinn algerlega úr kirkjunni — fyrir að hafna yfirvaldi páfa, leiðtoga tæplega 1,4 milljarðs kaþólikka í heiminum.
Samkynhneigð og innflytjendur
Árið 2023 birti Vatíkanið skjöl sem ruddu brautina fyrir blessanir samkynhneigðra para, sem olli mikilli reiði meðal íhaldssamra kaþólikka, sérstaklega í Afríku og Bandaríkjunum.
Gagnrýnin varð til þess að Vatíkanið gaf út „skýringar“ til að verjast ásökunum um trúvillu, þó viðurkennt væri að beiting blessunarinnar gæti verið „óvarfær“ í sumum löndum.
„Með andstöðu sinni gegn blessun samkynhneigðra para eru afrískir biskupar að gagnrýna það sem þeir kalla siðferðislega hnignun Evrópu eða evrópsks kaþólikkdóms — og þeir telja páfann hluta af því,“ sagði François Mabille, forstöðumaður Landfræðistofnunar trúarbragða, við AFP í febrúar 2025.
Frans, sem er argentínskur að uppruna, pirraði einnig öfgahægrisinnaða kaþólikka með sífelldum ákalli um að Evrópa taki á móti innflytjendum — sumir sögðu slíkt stefna kristilegri sjálfsmynd álfunnar í hættu.
Athugasemdir