Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Fréttir

Ný könnun: Öryrkjar búa við mikla fátækt og slæma andlega líðan

Niðurstöður nýrrar könnunar sýna svarta mynd af stöðu öryrkja á Íslandi. Þar kemur fram að fjárhagsstaða og andleg líðan þeirra sé síður en svo góð. Eru það einstæðir foreldrar á örorkulífeyri, endurhæfingarlífeyri og örorkustyrk sem standa hvað verst.

6. desember 2023 · 11:00

Ragnhildur Helgadóttir

ragnhildurh@heimildin.is

Öryrkjabandalag Íslands og Varða, rannsóknarstofnun vinnumarkaðarins, stóðu fyrir könnuninni. Var hún lögð fyrir þá sem voru með örorkulífeyri, endurhæfingarlífeyri og örorkustyrk í október þessa árs.

Bág fjárhagsstaða

Í ljós kom að ríflega þrír af hverjum tíu sem eru á örorku- eða endurhæfingarstyrk sögðust búa við skort á efnislegum gæðum. Tveir af hverjum tíu við sára fátækt. Helmingur þarf að neita sér um félagslíf vegna fjárhagsstöðu sinnar og fjórir af hverjum tíu að neita sér um nauðsynlegan klæðnað og næringarríkan mat.

Margir hafa þurft að neita sér um tannlækna- og sálfræðiþjónustu eða rúmlega fjórir af hverjum tíu. Skrifast það langoftast á háan kostnað.

Spurð hve mikil áhrif óvæntur kostnaður upp á 80.000 krónur hefði segjast sjö af hverjum tíu ekki myndu geta staðið undir honum nema með því að stofna til skulda. Meira en helmingur þátttakenda segir fjárhagsstöðu sína verri en fyrir ári síðan.

Einstæðir foreldrar hafa það hvað verst

Fjárhagur einstæðra foreldra með örorkustyrk, endurhæfingar- eða örorkulífeyri er hvað verstur. En rúmlega þrír af hverjum tíu þeirra búa við verulegan skort.

Tæpur helmingur einstæðra foreldra segist ekki geta veitt börnum sínum næringarríkan mat og nauðsynlegan klæðnað, greitt kostnað vegna félagslífs þeirra eða haldið afmæli fyrir þau.

Yfirgnæfandi meirihluti einstæðra mæðra á örorkustyrk á erfitt með að mæta óvæntum 80.000 króna útgjöldum án þess að stofna til skuldar, eða níu af hverjum tíu. Hefur fjórðungur þeirra þurft á mataraðstoð að halda á síðastliðnu ári.

Rúm 60% einstæðra foreldra búa við þunga byrði af húsnæðiskostnaði og átta af hverjum tíu við slæma andlega heilsu.

Slæm andleg líðan og einangrun

Ekki er geðheilsa annarra svarenda mikið betri einhleypra foreldra. Sjö af hverjum tíu segjast búa við slæma andlega líðan. Tæplega sex af hverjum tíu finna fyrir félagslegri einangrun. Koma þar karlar á endurhæfingarlífeyri hvað verst út.

Hátt hlutfall fólks hefur nær daglega hugsað að það væri betra ef það væri dáið eða hugsað um að skaða sig. Er staðan hvað verst meðal karla á endurhæfingarlífeyri, karla á aldrinum 31-50 og meðal kvenna undir þrítugu.

Rúmlega 3.500 svör við könnuninni bárust, er það um 19% svarhlutfall.

Kjósa

Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Deila

Athugasemdir (2)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.

Gunnar Gylfason skrifaði
7. desember 2023 11:21

afhverju líða einstæðum einstaklingum betur en einstætt foreldri, ? svo endar greinin á að tala um að hugsanir um sjálfskaða séu algengar meðal karla og kvenna, en ekkert minnst á hvort þeir einstaklingar séu einstæðir eða foreldri.

0
SIB

Sigurður I Björnsson skrifaði
6. desember 2023 11:21

Hvernig samfélag kemur fram við sína veikustu einstaklinga segir allt um það hvernig samfélagið er.

1

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Fréttir

Flokkur fólksins ekki haldið aðalfund í fimm ár

Flokkur fólksins ber með sér fjölmörg einkenni lýðhyggjuflokks, eða popúlisma. Flokkurinn hefur aðeins haldið tvo aðalfundi frá stofnun árið 2017 og Inga Sæland er eini skráði eigandi flokksins, ólíkt öðrum stjórnmálaöflum.

Fréttir

Tilnefnd sem framúrskarandi ungur Íslendingur en verður send úr landi

Til stendur að hin sýrlenska Rima Charaf Eddine Nasr verði send úr landi. Hún var á dögunum ein af tíu sem tilnefnd voru til verðlaunanna Framúrskarandi ungur Íslendingur í ár. Tilnefninguna fékk hún fyrir sjálfboðaliðastörf sem hún hefur unnið með börnum. Hér á hún foreldra og systkini en einungis á að vísa Rimu og systur hennar úr landi.

Leiðari

Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir

Bakslagið birtist eftir kosningar

Fyrir kosningar varaði kynjafræðingur við bakslagi í jafnréttisbaráttunni, þar sem kynbundið ofbeldi, kynjuð valdatengsl og misréttið sem hlýst af því er raunverulegt vandamál. Eftir kosningar blasir bakslagið við.

Nærmynd

Ekki viðkvæmur fyrir því að fólki sé illa við mig

Robert Michael O'Neill lærði að meta Ísland upp á nýtt eftir að hafa búið erlendis um tíma. Eftir að hafa flúið myrkrið, kuldann, fámennið og dýrtíðina fattaði hann að Ísland væri ekki svo slæmt eftir allt saman.

Viðskipti

Nærri tveggja milljarða gjaldþrotaslóð Björns Inga

Útgáfufélagið sem stofnað var utan um rekstur fjölmiðilsins Viljans er gjaldþrota. Félagið var í eigu foreldra Björns Inga Hrafnssonar, sem er ritstjóri og stofnandi fjölmiðilsins. Útgáfufélagið bætist á lista yfir fjölmörg gjaldþrota fyrirtæki sem hafa verið undir stjórn og í eigu ritstjórans. 1.800 milljónum króna hefur verið lýst í gjaldþrotabú tengd Birni Inga þó enn liggi ekki fyrir hvaða kröfur voru gerðar í móðurfélag fjölmiðlaveldis hans sem féll með látum árið 2018.

Fréttir

Efling segir gervistéttarfélag notað til að svíkja starfsfólk

Efling segir stéttarfélagið Virðingu vera gervistéttarfélag sem sé nýtt til að skerða laun og réttindi starfsfólks í veitingageiranum. Trúnaðarmenn af vinnustöðum Eflingarfélaga fóru á þriðjudag í heimsóknir á veitingastaði á höfuðborgarsvæðinu og dreifðu bæklingum þar sem varað var við SVEIT og Virðingu.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Vindorkumál

Ný ógn við haförninn rís á Íslandi

Hafernir falla blóðugir og vængjalausir til jarðar í vindorkuverum Noregs sem mörg hver voru reist í og við búsvæði þeirra og helstu flugleiðir. Hættan var þekkt áður en verin risu og nú súpa Norðmenn seyðið af því. Sagan gæti endurtekið sig á Íslandi því mörg þeirra fjörutíu vindorkuvera sem áformað er að reisa hér yrðu á slóðum hafarna. Þessara stórvöxnu ránfugla sem ómæld vinna hefur farið í að vernda í heila öld.

Vettvangur

Kosningavaka Miðflokksins: Ungir karlmenn, MAGA og fyrstu tölur

Blaðamaður Heimildarinnar var viðstaddur kosningavöku Miðflokksins í Valsheimilinu í gærkvöldi. Þar var saman kominn mikill fjöldi ungmenna, einkum karlkyns. „Ég veit ekki hvort að Sigmundur Davíð er anti-establisment, en ég trúi því að hann ætli aðeins að hrista upp í hlutunum,“ sagði einn gesturinn, sem bar rauða MAGA-derhúfu.

ViðtalVindorka á Íslandi

Hræðilega sorglegt og rangt

Það vaknar alltaf sorg í brjósti Line Harbak er hún fer upp á bæjarfjallið sitt. Þar sem hún fann áður fyrir frelsi hefur verið reist vindorkuver sem nú gnæfir yfir húsið hennar. „Hann var enn heitur,“ segir Line um haförn sem fannst eftir að hafa lent í spöðunum, missti vænginn og dó. Hún tók hann í fangið og bar heim.

Pistill

Jón Trausti Reynisson

Val og vandi Þorgerðar Katrínar

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir í Viðreisn er í dag hornsteinninn í íslenskum stjórnmálum. Hún getur í dag myndað draumaríkisstjórn hægri manna, en það getur markað fráfall flokksins hennar.

ViðtalVindorka á Íslandi

„Ég kæri mig ekki um að sveitin mín sé eyðilögð“

Í sjö ár hefur Steinunn M. Sigurbjörnsdóttir háð margar orrustur í baráttu sinni gegn vindmyllum sem til stendur að reisa allt umhverfis sveitina hennar. Hún hefur tapað þeim öllum. „Ég er ekki búin að ákveða hvort ég hlekki mig við jarðýturnar, það fer eftir því hvað ég verð orðin gömul,” segir hún glettnislega. En þó með votti af alvöru. Hún ætli að minnsta kosti ekki að sitja hjá og „horfa á þetta gerast”.

Fréttir

Flokkur fólksins ekki haldið aðalfund í fimm ár

Mest lesið í mánuðinum

Afhjúpun

Leyniupptaka lýsir vinargreiða og hrossakaupum Bjarna og Jóns

Sonur og viðskiptafélagi Jóns Gunnarssonar þingmanns fullyrðir í upptökum sem teknar voru af manni sem sagðist vera fjárfestir að Jón hafi samþykkt beiðni Bjarna Benediktssonar um að þiggja sæti á lista gegn því að Jón komist í aðstöðu til veita veiðileyfi til Hvals hf. Það verði arfleifð Jóns að tryggja Kristjáni Loftssyni nánum vini sínum leyfið. Það sé hins vegar eitthvað sem eigi að fara leynt.

Viðtal

„Hann sagðist ekki geta meir“

„Ég gat ekki bjargað barnabarninu mínu. En ef það verður til þess að ég geti kannski bjargað einhverjum, þó ekki nema einu barni, þá vil ég segja sögu okkar,“ segir Þórhildur Helga Þorleifsdóttir kennsluráðgjafi. Sonarsonur hennar, Patrekur Jóhann Kjartansson Eberl, fannst látinn miðvikudaginn 12. maí 2021, aðeins fimmtán ára gamall. Hann hafði svipt sig lífi.

Fréttir

Þórdís Kolbrún afskrifaði Gunnar Smára á opnum fundi

Gunnar Smári Egilsson, frambjóðandi Sósíalista, segir mestu ógn Íslendinga vera að styðja Úkraínumenn gegn innrás Rússa og fullyrðir að „vel mætti enda stríðið“. Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir brást illa við hugmyndum hans.

FréttirKynferðisbrot

Myndir af neyðarmóttöku sendar áfram: „Ekki myndir sem ég vildi sjá af sjálfri mér“

Lögreglu var heimilt að senda myndir sem teknar voru af Guðnýju S. Bjarnadóttur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis á verjanda manns sem hún kærði fyrir nauðgun. Þetta er niðurstaða Persónuverndar. Guðný segir ótækt að gerendur í kynferðisafbrotamálum geti með þessum hætti fengið aðgang að viðkvæmum myndum af þolendum. „Þetta er bara stafrænt kynferðisofbeldi af hendi lögreglunnar.“

Viðtal

Mögulegt að hætta að vinna um fimmtugt

Georg Lúðvíksson, sem hefur unnið við heimilisfjármál og fjármálaráðgjöf um árabil, segir að með reglulegum sprnaði frá þrítugu geti meðaltekjufólk hætt að vinna um fimmtugt, en það fari þó eftir aðstæðum. Ef spara á til langs tíma þá hafi það sögulega reynst best að fjárfesta í vel dreifðu verðbréfasafni. Grundvallarreglan er einfaldlega að eyða minna en maður aflar.

Á vettvangi

„Við mætum í vinnuna til þess að sigra“

Kona sem situr á biðstofu með fleira fólki er að greinast með heilaæxli og það þarf að tilkynna henni það. En það er enginn staður sem hægt er að fara með hana á, til að ræða við hana í næði. Í annan stað er rætt við aðstandendur frammi, fyrir framan sjálfsalann en þá fer neyðarbjallan af stað og hamagangurinn er mikill þegar starfsfólkið hleypur af stað. Í fjóra mánuði hefur blaðamaður verið á vettvangi bráðamóttökunnar á Landspítalanum og fylgst með starfinu þar.