Þessi grein birtist fyrir rúmlega 13 mánuðum.

„Tímabil hins sjóðheita heims er runnið upp“

Tíma­bil hlýn­un­ar jarð­ar er á enda og „tíma­bil hins sjóð­heita heims“ er runn­ið upp, seg­ir fram­kvæmda­stjóri Sam­ein­uðu þjóð­anna. Ljóst þyk­ir að júlí verð­ur heit­asti mán­uð­ur frá upp­hafi mæl­inga. „Það er enn mögu­legt að tak­marka hækk­un hita­stigs,“ seg­ir fram­kvæmda­stjór­inn enn­frem­ur.

„Tímabil hins sjóðheita heims er runnið upp“
Eldhaf Gróðureldar á grísku paradísareyjunni Ródos hafa á síðustu dögum orðið til þess að þúsundir hafa þurft að flýja undan þeim. Neyðarástandi hefur verið lýst yfir. Mynd: AFP

Gróðureldar sem loga beggja vegna Miðjarðarhafsins hafa kostað tugi mannslífa. Neyðarástandi hefur verið lýst yfir á grísku eyjunni Ródos. Eldar loga nú í Grikklandi, Ítalíu, Frakklandi, Króatíu, Tyrklandi, Alsír og Túnis. Í gær fundust hjón á áttræðisaldri látin í brunarústum heimilis síns á Sikiley. Meira en fjörutíu manns hafa farist í eldunum í Alsír þar sem mannfall vegna hamfaranna er mest.

Á Ítalíu loguðu í vikunni eldar á um 1.400 stöðum. Hitabylgjan sem legið hefur yfir suðurhluta Ítalíu og orðið til þess að hitinn hefur náð hátt í 50 gráðum, er nú á undanhaldi, að minnsta kosti um sinn. Enn er þó „rauð viðvörun“ stjórnvalda í gildi í tveimur borgum, þar á meðal Cataniu á Sikiley.

Í nýrri skýrslu World Weather Attribution, samtaka vísindamanna á sviði veður- og loftslagsfræða, segir að hitabylgjur þær sem gengið hafa yfir Evrópu og Bandaríkin í sumar hefðu verið „nær óhugsandi“ ef loftslagsbreytingar af mannavöldum hefðu ekki komið til. Alþjóða veðurstofnunin hefur gefið út að með hækkandi hitastigi vegna loftslagsbreytinga muni hitabylgjur verða tíðari og standa lengur en áður hefur þekkst.

50 gráðu hiti mældist í Írak í dag og var það hæsti hiti sem mældist á norðurhveli jarðar. Í Alsír fór hann yfir 49 gráðurnar. Phoenix-borg í Bandaríkjunum hefur verið brennandi heit vikum saman. Í dag fór hiti þar upp í 47,8 gráður. Í Grikklandi mældust yfir 44 gráður og sömu sögu er að segja frá Tyrklandi.

Þannig hefur þetta verið undanfarna daga og vikur, sjóðandi heitt og þurrt.

Tímabil hlýnunar jarðar er á enda og tímabil „hins sjóðheita heims er runnið upp,“ sagði António Guterres, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna í dag eftir að vísindamenn höfðu lýst því að fátt gæti komið í veg fyrir að júlí verði heitasti mánuður á jörðinni frá upphafi mælinga. „Loftslagsbreytingar hafa orðið. Það er hræðilegt. Og þetta er aðeins byrjunin,“ sagði framkvæmdastjórinn.

Í ljósum logumÍbúi á Sikiley reynir að slökkva eld sem læsti sig í heimili hans.

Hann ítrekaði þó að vonin væri ekki úti – það væri enn mögulegt að koma í veg fyrir að hitastig á jörðinni verði 1,5 stigum hærra en fyrir iðnbyltingu líkt og stefnir hraðbyri í. Þannig mætti enn koma í veg fyrir hrikalegustu afleiðingar loftslagsbreytinga af mannavöldum. „En það er aðeins hægt með stórtækum aðgerðum þegar í stað.“

Framkvæmdastjóri Alþjóða veðurfræðistofnunarinnar (WMO) segir að þörfin á að draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda sé meira áríðandi nú en nokkru sinni. „Loftslagsaðgerðir eru ekki eitthvað sem hægt er að leyfa sér heldur eitthvað sem verður að ráðast í.“

Úr loftiSlökkviflugvél á vegum kanadíska hersins aðstoðar við slökkvistörf á Ítalíu.

Loftslagssérfræðingar hafa komist að því að júlí í ár hafi þegar verið 1,5 gráðum heitari á heimsvísu en að meðaltali í sama mánuði fyrir iðnbyltingu.

Hitatölur víðs vegar um jörðina í júlí hafa verið „út úr kortinu“ og því óhætt að spá því að hitametið sem enginn var að bíða eftir muni falla; að júlí verði sá heitasti hingað til.

Menga minnst en munu þjást mest

Líkt og oftsinnis hefur verið tekið fram af vísindamönnum þegar kemur að því að spá fyrir um áhrif loftslagsbreytinga verða þau, og eru þegar orðin, verst í fátækustu ríkjum heims. „Þetta sumar hlýtur að vekja okkur öll til umhugsunar og aðgerða,“ hefur The Guardian eftir Joyce Mimutai, loftslagsfræðingi við Grantham-stofnunina í Bandaríkjunum.

Leiðtogar heimsins munu hittast í Sameinuðu arabísku furstadæmunum í nóvember í þeim tilgangi að komast að samkomulagi um aðgerðir gegn áframhaldandi hlýnun jarðar. Á fundinum verður einnig rætt um hvernig ríki sem verst hafa orðið úti nú geti aðlagast þessum nýja og brennheita veruleika. Þá verður einnig, enn og aftur, reynt að komast að sanngjörnu samkomulagi um bætur til fátækari ríkja sem loftslagsbreytingar bitna mest á en hafa minnst gert til að valda þeim.

Kjósa
11
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Mest lesið

Sér erfiðleika foreldra og hugsar: „Þetta vil ég ekki“
5
Úttekt

Sér erf­ið­leika for­eldra og hugs­ar: „Þetta vil ég ekki“

Ing­unn Lára Kristjáns­dótt­ir er rúm­lega þrí­tug og hef­ur aldrei fund­ið löng­un til barneigna. Hún tel­ur að inn í það spili ónóg­ur stuðn­ing­ur við barna­fjöl­skyld­ur í ís­lensku sam­fé­lagi. Aðjunkt í fé­lags­fræði seg­ir ástæð­urn­ar fyr­ir fallandi fæð­ing­ar­tíðni gríð­ar­lega flókn­ar en að kerf­ið hafi að hluta brugð­ist fjöl­skyld­um, ekki síst mæðr­um.
Verðbólga hækkar meira en væntingar gerðu ráð fyrir
8
FréttirEfnahagsmál

Verð­bólga hækk­ar meira en vænt­ing­ar gerðu ráð fyr­ir

Vísi­tala neyslu­verðs hækk­aði um 0,46% frá því í júní. Ár­s­verð­bólga mæl­ist nú 6,3 pró­sent en var kom­in nið­ur í 5,8 pró­sent síð­asta mán­uði. Það er meiri hækk­un en spár við­skipta­bank­anna gerðu ráð fyr­ir. Auk­in verð­bólga þýð­ir að minni lík­ur eru á því að stýri­vaxta­hækk­an­ir muni eiga sér stað á þessu ári eins og von­ast var til.

Mest lesið

Mest lesið í vikunni

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“
1
FréttirNeytendamál

Upp­skera ís­lenskra kart­aflna skemmd­ist á 48 tím­um: „Aldrei séð ann­að eins“

Heit­ar um­ræð­ur sköp­uð­ust á Face­book í gær eft­ir að Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir greindi frá því að heill poki af nýj­um kart­öfl­um hefði reynst skemmd­ur. Gunn­laug­ur Karls­son, for­stjóri Sölu­fé­lags garð­yrkju­manna, seg­ist aldrei hafa séð ann­að eins. Upp­sker­an hafi skemmst á tveim­ur sól­ar­hring­um.
Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína
2
Viðtal

Öskr­aði í sturtu því hún mátti ekki hitta dótt­ur sína

Guð­laug Elísa­bet Ólafs­dótt­ir, kúa­bóndi og leik­kona, er orð­in goði. Nýi goð­inn hef­ur upp­lif­að gleði og sorg­ir og varð líf­ið hel­víti lík­ast þeg­ar hún fékk ekki að um­gang­ast barn­unga dótt­ur sína, sem frændi henn­ar og mað­ur hans höfðu ætt­leitt. Stúlk­an vildi fyr­ir nokkr­um ár­um hitta móð­ur sína og eru sam­skipt­in við feð­urna góð í dag en lær­dóm­ur­inn var mik­ill: „Ég hef trú á að það hjálpi mér við að um­gang­ast fólk í djúpu og miklu sorg­ar­ferli.“
„Enginn sem tekur við af mér“
5
Viðtal

„Eng­inn sem tek­ur við af mér“

Það er barn­ing­ur fyr­ir marga að vera sjálf­stætt for­eldri á ein­um tekj­um. En hver er stað­an ef for­eldr­ið er al­far­ið eitt með barn­ið? Hvað ef barn­ið glím­ir við sér­tæk­ar grein­ing­ar? Alma Hrönn Hrann­ar­dótt­ir og Diljá Ámunda­dótt­ir Zoëga eru báð­ar ein­ar á vakt­inni, alltaf. Mæð­urn­ar hafa glímt við heilsu­brest vegna álags, með­vit­að­ar um að ef eitt­hvað kem­ur fyr­ir þær er eng­inn sem tek­ur við af þeim.

Mest lesið í mánuðinum

Uppskera íslenskra kartaflna skemmdist á 48 tímum: „Aldrei séð annað eins“
1
FréttirNeytendamál

Upp­skera ís­lenskra kart­aflna skemmd­ist á 48 tím­um: „Aldrei séð ann­að eins“

Heit­ar um­ræð­ur sköp­uð­ust á Face­book í gær eft­ir að Ingi­björg Sól­rún Gísla­dótt­ir greindi frá því að heill poki af nýj­um kart­öfl­um hefði reynst skemmd­ur. Gunn­laug­ur Karls­son, for­stjóri Sölu­fé­lags garð­yrkju­manna, seg­ist aldrei hafa séð ann­að eins. Upp­sker­an hafi skemmst á tveim­ur sól­ar­hring­um.
Þau sem hafa hagnast ævintýralega á Þorpinu
2
FréttirHúsnæðismál

Þau sem hafa hagn­ast æv­in­týra­lega á Þorp­inu

Ár­ið 2021 keypti hóp­ur fjár­festa í gegn­um eign­ar­halds­fé­lag­ið Þorp­ið 6 ehf. lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á Ár­túns­höfða í Reykja­vík fyr­ir 7,4 millj­arða króna. Fyrr á þessu ári voru lóða­rétt­ind­in seld fyr­ir ell­efu millj­arða króna án þess að nokk­uð hafi ver­ið byggt á svæð­inu. Við­skipt­in sýna vel hvernig fjár­fest­ar geta hagn­ast æv­in­týra­lega með því að kaupa og selja lóð­ir og bygg­ing­ar­rétt­indi á til­tölu­lega skömm­um tíma.
Greiddu 17 milljónir fyrir skýrslu um stöðu drengja
4
Fréttir

Greiddu 17 millj­ón­ir fyr­ir skýrslu um stöðu drengja

Skýrsla um stöðu drengja í skóla­kerf­inu sem unn­in var að beiðni mennta- og barna­mála­ráð­herra og há­skóla-, iðn­að­ar- og ný­sköp­un­ar­ráð­herra kostaði sam­an­lagt um 13,7 millj­ón­ir króna auk virð­is­auka­skatts og hljóð­ar heild­ar­upp­hæð­in því upp á rúm­ar 17 millj­ón­ir. Tryggvi Hjalta­son, grein­andi hjá CCP, er eini höf­und­ur skýrsl­unn­ar. Í sam­tali við Heim­ild­ina seg­ist hann hafa unn­ið að skýrsl­unni sam­hliða öðr­um störf­um en vinn­an tók um eitt og hálft ár.
Hulduheildsali flytur inn hundruð tonna af kjöti
5
RannsóknSamkeppnisundanþága í Landbúnaði

Huldu­heild­sali flyt­ur inn hundruð tonna af kjöti

Ris­ar á ís­lensk­um kjöt­mark­aði, sem fengu í vor um­deild­ar und­an­þág­ur frá sam­keppn­is­lög­um til þess að verj­ast sam­keppni að ut­an, verða á þessu ári um­fangs­mest­ir í kjöt­inn­flutn­ingi og því keppi­naut­ar sjálfs sín. „Von­brigði,“ seg­ir formað­ur at­vinnu­vega­nefnd­ar. Um­fangs­mik­il heild­sala á hundruð­um tonna af inn­fluttu kjöti virð­ist fyrst og síð­ast leiktjald fyr­ir öfl­ug­asta hags­muna­afl­ið gegn inn­flutn­ingi land­bún­að­ar­vara.
Öskraði í sturtu því hún mátti ekki hitta dóttur sína
6
Viðtal

Öskr­aði í sturtu því hún mátti ekki hitta dótt­ur sína

Guð­laug Elísa­bet Ólafs­dótt­ir, kúa­bóndi og leik­kona, er orð­in goði. Nýi goð­inn hef­ur upp­lif­að gleði og sorg­ir og varð líf­ið hel­víti lík­ast þeg­ar hún fékk ekki að um­gang­ast barn­unga dótt­ur sína, sem frændi henn­ar og mað­ur hans höfðu ætt­leitt. Stúlk­an vildi fyr­ir nokkr­um ár­um hitta móð­ur sína og eru sam­skipt­in við feð­urna góð í dag en lær­dóm­ur­inn var mik­ill: „Ég hef trú á að það hjálpi mér við að um­gang­ast fólk í djúpu og miklu sorg­ar­ferli.“
„Ég var bara niðurlægð“
9
Viðtal

„Ég var bara nið­ur­lægð“

Séra Agnes M. Sig­urð­ar­dótt­ir, bisk­up Ís­lands, vill skila skömm­inni til kirkju­þings þar sem hún upp­lifði nið­ur­læg­ingu eft­ir að óvissa varð uppi um lög­mæti embætt­is­gjörða henn­ar. Hún seg­ir að kirkju­þing hafi átt að greiða úr mál­inu og eyða óvissu um stöðu henn­ar. Agnes tel­ur að karl­kyns bisk­up hefði aldrei þurft að þola slíka fram­komu af hálfu kirkju­þings en hún er fyrsta kon­an sem er kjör­in bisk­up.
Þurftu að kalla fólk niður af fjalli til að færa bílana
10
Fréttir

Þurftu að kalla fólk nið­ur af fjalli til að færa bíl­ana

Daní­el Freyr Jóns­son, svæð­is­sér­fræð­ing­ur í nátt­úru­vernd­art­eymi, seg­ir stans­laus­ar tepp­ur hafa ver­ið á bíla­stæð­um við Land­manna­laug­ar áð­ur en far­ið var að inn­heimta bíla­stæða­gjöld á álags­tím­um í sum­ar. Kalla hafi þurft bíl­stjóra nið­ur af fjöll­um til að færa bíl­ana til að greiða leið fyr­ir rút­um. Nýja fyr­ir­komu­lag­ið hafi hlot­ið góð við­brögð hjá gest­um.

Mest lesið í mánuðinum

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár

Loka auglýsingu