Þessi grein birtist fyrir meira en ári.
Faraldur einmanaleika

„Einveran öskrar á mann“

Hér á landi er fólk sem glím­ir við ein­angr­un og ein­mana­leika, deyr eitt og ligg­ur lát­ið án þess að and­lát þess upp­götv­ast. Um tvisvar í mán­uði er fag­fólk kall­að á vett­vang slíkra at­burða. Fjöl­skylda í hefð­bundnu íbúða­hverfi ótt­að­ist lengi um ná­granna sinn og reyndi ít­rek­að að kalla eft­ir að­stoð, þar til hann lést. Íbú­ar í Há­túni 10 þekkja þess­ar að­stæð­ur, og sam­ein­ast í bar­átt­unni við sár­an ein­mana­leik­ann.

Alma Mjöll Ólafsdóttir
ritstjorn@heimildin.is

Kristján Maríus Jónasson verður 73 ára á næstu dögum, býr einn og er „alltaf einmana“. Suma morgna þegar Kristján Maríus vaknar fyllist hann örvæntingu gagnvart deginum sem fram undan er, hvað hann eigi að gera við hann og sig sjálfan. Hann býr í einni af þremur blokkum á vegum Brynju leigufélags, sjálfseignarstofnunar sem á og rekur íbúðir fyrir öryrkja í Hátúni 10, flutti þangað inn fyrir að verða tuttugu árum síðan með eiginkonu sinni, en í dag eru þau skilin. Eftir skilnaðinn fór að halla undan fæti hjá Kristjáni Maríusi sem einangraðist alltaf meira og meira með árunum. 

Einmanaleiki einskorðast auðvitað ekki við Kristján Maríus, Hátún 10 eða Ísland. Einmanaleika hefur verið lýst sem „faraldri“ víða um heim og í Bretlandi hefur hann náð slíkum tökum á samfélaginu að árið 2018 ákvað Theresa May, þá forsætisráðherra Breta, að skipa sérstakan „ráðherra einmanaleika“ til að eiga við það sem hún kallaði …

Kjósa
44
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir (6)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • HB
    Helena Bragadóttir skrifaði
    4. október 2023 07:18
    Mögnuð og þörf umfjöllun, vel skrifað.
    1
  • Þórey Sigurjónsdóttir skrifaði
    3. október 2023 22:43
    Svo innilega frábær skrif👌áhugi, dýpt og virðing ❤️
    1
  • Pálína Þórarinsdóttir skrifaði
    3. október 2023 17:08
    Mögnuð skrif en svo sorgleg um leið. Takk fyrir að kafa ofan í þetta erfiða samfélagsmein.
    1
  • Ingibjörg Stefánsdóttir skrifaði
    2. október 2023 03:28
    Frábær grein, vel unnin og skrifuð af varfærni og virðingu fyrir þessa viðkvæma efni.
    4
  • Auður Jónsdóttir skrifaði
    1. október 2023 23:10
    Takk fyrir þessa umfjöllun - þörf umræða.
    3
  • Sunna Kristinsdóttir skrifaði
    30. september 2023 20:02
    Mögnuð grein. Takk fyrir að fjalla um þetta
    8
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Nýtt efni

Ópera eða þungarokk? - Áhrif smekks á viðhorf annarra til okkar
Samtal við samfélagið#8

Ópera eða þung­arokk? - Áhrif smekks á við­horf annarra til okk­ar

Hef­ur smekk­ur okk­ar áhrif á hvernig aðr­ir meta okk­ur? Mads Meier Jæ­ger, pró­fess­or við Kaup­manna­hafn­ar­skóla, svar­aði þeirri spurn­ingu á fyr­ir­lestri sem hann flutti ný­lega á veg­um fé­lags­fræð­inn­ar og hann ræddi rann­sókn­ir sín­ar í spjalli við Sigrúnu í kjöl­far­ið. Því hef­ur oft ver­ið hald­ið fram að meiri virð­ing sé tengd smekk sem telst til há­menn­ing­ar (t.d. að hlusta á óper­ur eða kunna að meta ostr­ur) en lægri virð­ing smekk sem er tal­inn end­ur­spegla lág­menn­ingu (t.d. að hlusta á þung­arokk eða vilja bara ost­borg­ara). Á svip­að­an hátt er fólk sem bland­ar sam­an há- og lág­menn­ingu oft met­ið hærra en þau sem hafa ein­ung­is áhuga á öðru hvoru form­inu. Með meg­in­d­leg­um og eig­ind­leg­um að­ferð­um sýn­ir Mads fram á að bæði sjón­ar­horn­in skipta máli fyr­ir hvernig fólk er met­ið í dönsku sam­fé­lagi. Dan­ir álíta til dæm­is að þau sem þekkja og kunna að meta hluti sem tengj­ast há­menn­ingu fær­ari á efna­hags­svið­inu og fólk ber meiri virð­ingu fyr­ir slík­um ein­stak­ling­um en þau sem að geta bland­að sam­an há-og lág­menn­ingu eru tal­in áhuga­verð­ari og álit­in hafa hærri fé­lags­lega stöðu. Þau Sigrún ræða um af hverju og hvernig slík­ar skil­grein­ing­ar hafa áhuga á mögu­leika okk­ar og tæki­færi í sam­fé­lag­inu. Þau setja nið­ur­stöð­urn­ar einnig í sam­hengi við stefnu­mót­un, en rann­sókn­ir Mads hafa með­al ann­ars ver­ið not­að­ar til að móta mennta­stefnu í Dan­mörku.
Öld „kellingabókanna“
Greining

Öld „kell­inga­bók­anna“

„Síð­asta ára­tug­inn hafa bæk­ur nokk­urra kvenna sem fara á til­finn­inga­legt dýpi sem lít­ið hef­ur ver­ið kann­að hér áð­ur flot­ið upp á yf­ir­borð­ið,“ skrif­ar Sal­vör Gull­brá Þór­ar­ins­dótt­ir og nefn­ir að í ár eigi það sér­stak­lega við um bæk­ur Guð­rún­ar Evu og Evu Rún­ar: Í skugga trjánna og Eldri kon­ur. Hún seg­ir skáld­kon­urn­ar tvær fara á dýpt­ina inn í sjálf­ar sig, al­gjör­lega óhrædd­ar við að vera gagn­rýn­ar á það sem þær sjá.
Jól gæludýranna
Samantekt

Jól gælu­dýr­anna

Að­vent­an get­ur ver­ið ynd­is­leg­ur tími. Við verj­um stund­um með okk­ar besta fólki, borð­um yf­ir okk­ur af alls kyns góð­gæti og njót­um allra jóla­ljós­anna sem tendra bæ­ina. Að sama skapi fylg­ir þess­um tíma mik­ið rót á hvers­deg­in­um. Við verj­um meiri tíma ut­an heim­il­is, eða inn­an veggja heim­il­is­ins, og það er oft meiri gesta­gang­ur í des­em­ber en aðra mán­uði árs­ins. En hvernig fer þessi tími í fer­fætta fjöl­skyldu­með­limi og hvað get­um við gert til þess að hugsa sem best um þau yf­ir jóla­tíð­ina?

Mest lesið undanfarið ár