Þessi grein birtist fyrir meira en ári.

Er frelsið örugglega svona yndislegt?

Frjáls: Æska í skugga járntjalds­ins eft­ir Leu Ypi fjall­ar um æsku­ár höf­und­ar í Alban­íu ár­in sem komm­ún­ista­stjórn lands­ins féll og óðakapítal­ismann í kjöl­far­ið. Eyrún Edda Hjör­leifs­dótt­ir þýddi.

„Allt sem þeir sögðu um kapítalisma var satt. Allt sem þeir sögðu um kommúnisma var lygi.“ Þennan brandara heyrði maður stundum þegar maður kom fyrst til gömlu Austur-Evrópu á síðasta áratug síðustu aldar, áratuginn eftir fall kommúnismans.

Ég minnist þess líka hvernig þeir sem líklegast hefðu orðið vinstrimenn í vestrinu urðu hægrimenn í austrinu (þótt það hafi jafnast út á þeim áratugum sem nú eru liðnir), skólabókardæmi um hvernig fortíð fólks skilyrðir skoðanir þess, uppreisnargjörnu fólki er oftast í nöp við það yfirvald sem fer oftast með völd og þeir sem hafa verið illa brenndir af einni stjórnmálastefnu eru ekki líklegir til að kjósa hana í nánustu framtíð.

Ég rifja þetta upp þegar ég spjalla við Leu Ypi, albanska fræðikonu sem skrifaði Frjáls: Æska í skugga járntjaldsins, um æskuár sín í Albaníu. Það sem er merkilegt við bókina er nefnilega hvernig foreldrarnir eru brenndir af áratugum af kommúnisma Enver …

Kjósa
18
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Bókmenntahátíð 2023

Mósaík stórstjarna á bókmenntahátíð – og heyrt í einni stjörnu ...
ViðtalBókmenntahátíð 2023

Mósaík stór­stjarna á bók­mennta­há­tíð – og heyrt í einni stjörnu ...

Nú, þeg­ar far­fugl­ar flykkj­ast til lands­ins, er að skella á Bók­mennta­há­tíð­in í Reykja­vík en hún hefst 19. apríl með æv­in­týra­lega til­komu­mik­illi dag­skrá – eins og alltaf. Þunga­vigt­ar­höf­und­ar á heims­mæli­kvarða streyma til lands­ins og land­an­um gefst færi á að spyrja þá spjör­un­um úr, plata þá til að skrifa á bæk­ur og heyra þá fjalla um verk sín.

Nýtt efni

Ópera eða þungarokk? - Áhrif smekks á viðhorf annarra til okkar
Samtal við samfélagið#8

Ópera eða þung­arokk? - Áhrif smekks á við­horf annarra til okk­ar

Hef­ur smekk­ur okk­ar áhrif á hvernig aðr­ir meta okk­ur? Mads Meier Jæ­ger, pró­fess­or við Kaup­manna­hafn­ar­skóla, svar­aði þeirri spurn­ingu á fyr­ir­lestri sem hann flutti ný­lega á veg­um fé­lags­fræð­inn­ar og hann ræddi rann­sókn­ir sín­ar í spjalli við Sigrúnu í kjöl­far­ið. Því hef­ur oft ver­ið hald­ið fram að meiri virð­ing sé tengd smekk sem telst til há­menn­ing­ar (t.d. að hlusta á óper­ur eða kunna að meta ostr­ur) en lægri virð­ing smekk sem er tal­inn end­ur­spegla lág­menn­ingu (t.d. að hlusta á þung­arokk eða vilja bara ost­borg­ara). Á svip­að­an hátt er fólk sem bland­ar sam­an há- og lág­menn­ingu oft met­ið hærra en þau sem hafa ein­ung­is áhuga á öðru hvoru form­inu. Með meg­in­d­leg­um og eig­ind­leg­um að­ferð­um sýn­ir Mads fram á að bæði sjón­ar­horn­in skipta máli fyr­ir hvernig fólk er met­ið í dönsku sam­fé­lagi. Dan­ir álíta til dæm­is að þau sem þekkja og kunna að meta hluti sem tengj­ast há­menn­ingu fær­ari á efna­hags­svið­inu og fólk ber meiri virð­ingu fyr­ir slík­um ein­stak­ling­um en þau sem að geta bland­að sam­an há-og lág­menn­ingu eru tal­in áhuga­verð­ari og álit­in hafa hærri fé­lags­lega stöðu. Þau Sigrún ræða um af hverju og hvernig slík­ar skil­grein­ing­ar hafa áhuga á mögu­leika okk­ar og tæki­færi í sam­fé­lag­inu. Þau setja nið­ur­stöð­urn­ar einnig í sam­hengi við stefnu­mót­un, en rann­sókn­ir Mads hafa með­al ann­ars ver­ið not­að­ar til að móta mennta­stefnu í Dan­mörku.

Mest lesið undanfarið ár