Þessi færsla er meira en 4 ára gömul.

Fjármál sveitarfélaga 2018

Fjármál sveitarfélaga 2018

Nú er vor í lofti og vorboðinn ljúfi er að skila sér heim. Þar er ég vitaskuld að tala um ársreikninga sveitarfélaga, sem almennt eru afgreiddir í maí.

Þegar ég sat í borgarstjórn tók ég upp á því að skrifa árlega bloggpistila um þetta leyti með samantekt á fjárhagslegri stöðu sveitarfélaganna. Ég ætla að halda uppteknum hætti þrátt fyrir að ég hafi yfirgefið þann vettvang, þar sem ég hef ennþá áhuga á efninu.

Síðasti bloggpistill min var um stirð samskipti ríkis og sveitarfélaga um fjármál. Framkoma ríkisins gagnvart sveitarfélögunum hefur kynt hressilega undir langvarandi erjur sem ég hef sjálfur fjallað um allt frá fyrsta fjármálapistli mínum þar sem ég vitnaði í orð bæjarstjóra Garðabæjar um að ríkið hefði ekki brugðist við áskorun sveitarfélaga um endurskoðun á tekjustofnum þeirra. Það hefur enn ekki gerst og því heldur ágreiningur áfram.

Þegar sviðið 2018 er skoðað eru flest sveitarfélög reyndar rekin með afgangi bæði í A-hluta og samstæðu, þannig að hjá einhverjum vaknar mögulega sú spurning af hverju þau eru þá að kvarta yfir sinni stöðu. Svarið við því er að þau eru í þeirri snúnu stöðu að vera bæði fjárhagslega aðþrengd en verða samt sem áður lögum og almennum skyldum samkvæmt að reka sig í plús. Þetta er án efa hvergi gert alveg sársaukalaust. Það er því ósanngjarnt að benda á þá staðreynd að þau nái almennt að halda sér á floti sem mótrök gegn því að umhverfi þeirra þarfnist endurskoðunar.

Sveitarfélögunum gengur líka misvel að halda sér á floti. Fyrir utan Akureyrarbæ og Árborg, þar sem A-hluti er rekinn í halla en samstæða með afgangi, þá heldur Seltjarnarnesbær áfram að reka sig í töluverðum halla. Hallinn í fyrra er 264 milljónir í A-hluta og 174 milljónir í samstæðu. Seltjarnarnesbær sker sig líka verulega úr þegar kemur að þróun skulda, en skuldir og skuldbindingar samstæðu hækka um heil 51,6% milli ára. Ég finn reyndar ekkert sveitarfélag þetta árið þar sem þessi tala er ekki að hækka, en til samanburðar er hækkunin t.d. 8% í Reykjavík, 16% í Garðabæ, 3,7% í Mosfellsbæ, 3,5% í Kópavogi, 7% í Hafnarfirði , 11% í Reykjanesbæ og 9,5% í Árborg.

Nú er það ákveðin mantra hjá sumum, helst þeim sem eru með það á heilanum að Reykjavíkurborg sé sérstaklega illa rekin, að sveitarfélög eigi ekki að vera að hækka skuldir núna - þar sem nú sé góðæri. Það stendur því á þeim að útskýra af hverju öll sveitarfélög eru að hækka skuldir milli ára núna og sér í lagi Seltjarnarnesbær um helming.

Ég lýk þá pistilinum á svipuðum nótum og þessir pistlar enda oftast, með ábendingu um að þar sem tölurnar sýna fram á að staða sveitarfélaga er almennt svipuð og að Reykjavíkurborg er greinilega ekkert áberandi illa rekin, að þá sé engin ástæða til annars en að láta ekki gömul trúarbrögð sem snúast í kringum það að mega aldrei viðurkenna að borgin sé sæmilega vel rekin draga öll sveitarfélögin niður. Nú er greinilega, miðað við stöðuna, búið að festast rækilega í sessi eitt orð sem skýtur niður alla slíka orðræðu: Seltjarnarnesbær. Þar er varla annað í boði en að annað hvort viðurkenna að ytri áhrif séu að þrengja að bænum og að rekstrarumhverfið þarfnist því endurskoðunar, eða að fara þá leið að skella skuldinni á lélega rekstrarhæfileika þeirra fulltrúa Sjálfstæðisflokksins sem þar sitja í meirihluta.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið á blogginu

Nýtt efni

Lífsskilyrði og heilsa fólks sem starfar við ræstingar mun verri en annarra
Rannsókn

Lífs­skil­yrði og heilsa fólks sem starfar við ræst­ing­ar mun verri en annarra

Staða fólks sem starfar við ræst­ing­ar er mun verri en annarra á vinnu­mark­aði ef lit­ið er til fjár­hags­stöðu, stöðu á hús­næð­is­mark­aði, lík­am­legr­ar- og and­legr­ar heilsu, kuln­un­ar og rétt­inda­brota á vinnu­mark­aði. Krist­ín Heba Gísla­dótt­ir, fram­kvæmda­stjóri Vörðu – Rann­sókna­stofn­un­ar vinnu­mark­að­ar­ins, seg­ir nið­ur­stöð­urn­ar ekki koma beint á óvart. „En það kem­ur mér á óvart hversu slæm stað­an er.“
Geta lent í miklum mínus ef þær fá ekki leikskólapláss
Viðtal

Geta lent í mikl­um mín­us ef þær fá ekki leik­skóla­pláss

Ein­stæð­ar mæð­ur sem ekki fá leik­skóla­pláss fyr­ir börn sín eru lík­leg­ar til þess að enda með nei­kvæð­ar tekj­ur í lok mán­að­ar og get­ur stað­an jafn­vel orð­ið svo slæm að þær enda í 140 þús­und króna mín­us í lok mán­að­ar. Þetta leið­ir ný meist­ar­a­rann­sókn Þóru Helga­dótt­ur í ljós.
Allur marinn og bólginn eftir flug til Rómar
Úttekt

All­ur mar­inn og bólg­inn eft­ir flug til Róm­ar

Fólk sem not­ar hjóla­stól er ít­rek­að sett í hættu­leg­ar að­stæð­ur þeg­ar það ferð­ast með flug­vél­um. Við­mæl­end­ur Heim­ild­ar­inn­ar hafa slasast í flugi og kvíða hverri flug­ferð. Þeir kalla eft­ir breyt­ing­um, betri þjálf­un fyr­ir starfs­fólk og mögu­leika á að þeir geti set­ið í sín­um eig­in stól­um í flugi.
„Ef Guð er kærleikurinn, þá er hún mamma“
Guðbjörg Jóhannesdóttir
Það sem ég hef lært

Guðbjörg Jóhannesdóttir

„Ef Guð er kær­leik­ur­inn, þá er hún mamma“

„Þú gef­ur okk­ur góða ástæðu til að nota kven­kyns for­nöfn fyr­ir Guð með því að vera fyr­ir­mynd fyr­ir kær­leik­ann. Því ef Guð er kær­leik­ur­inn, þá er hún mamma.“ Þannig lýsa börn séra Guð­bjarg­ar Jó­hann­es­dótt­ur mömmu sinni, sem seg­ir upp­eldi barn­anna fimm mik­il­væg­asta, þakk­lát­asta og mest gef­andi verk­efni lífs­ins.
Reiknistofa bankanna varði tugum milljóna í greiðslulausn sem aldrei var notuð
Fréttir

Reikni­stofa bank­anna varði tug­um millj­óna í greiðslu­lausn sem aldrei var not­uð

Reikni­stofa bank­anna vann að þró­un á nýrri greiðslu­lausn á ár­un­um 2017 til 2019. Lausn­in hét Kvitt og átti að virka þannig að fólk gæti borg­að með henni í versl­un­um með bein­greiðsl­um af banka­reikn­ingi. Lausn­in hefði getað spar­að neyt­end­um stór­fé í korta­notk­un og færslu­gjöld. Hún var hins veg­ar aldrei not­uð þar sem við­skipta­bank­arn­ir vildu það ekki.
Vill þyngri refsingar fyrir vændiskaup
Fréttir

Vill þyngri refs­ing­ar fyr­ir vændis­kaup

Bryn­hild­ur Björns­dótt­ir, vara­þing­mað­ur Vinstri grænna, seg­ir það skjóta skökku við að vændis­kaup telj­ist til brota sem ljúka má með lög­reglu­stjóra­sekt. Hún tel­ur að nafn­leynd sem vændis­kaup­end­ur hafa not­ið í rétt­ar­kerf­inu gefa til kynna að dóm­stól­um þyki vændis­kaup al­var­legri og skamm­ar­legri glæp­ur en við­ur­lög­in gefi til kynna. Bryn­hild­ur vill að refsiramm­inn fyr­ir vændis­kaup verði end­ur­skoð­að­ur.
Almenningshlutafélag í stórri eigu Samherja kaupir í sölufyrirtæki Samherja
FréttirSamherjamálið

Al­menn­ings­hluta­fé­lag í stórri eigu Sam­herja kaup­ir í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja

Þor­steinn Már Bald­vins­son, for­stjóri Sam­herja og stjórn­ar­formað­ur Síld­ar­vinnsl­unn­ar, vék sæti þeg­ar al­menn­ings­hluta­fé­lag­ið ákvað að kaupa hluta­bréf í sölu­fyr­ir­tæki Sam­herja af út­gerð­inni. Síld­ar­vinnsl­an ákvað einnig að kaupa hluta­bréf af fyr­ir­tæki í eigu Þor­steins Más og Kristjáns Vil­helms­son­ar fyr­ir rúm­lega 2 millj­arða króna.
Færri konur en karlar fá hjartahnoð á almannafæri
Fréttir

Færri kon­ur en karl­ar fá hjarta­hnoð á al­manna­færi

Ný kanadísk rann­sókn sýn­ir að kon­ur sem fá hjarta­stopp eru ólík­legri en karl­ar til að fá hjarta­hnoð, sér­stak­lega ef at­burð­ur­inn á sér stað á al­manna­færi.
Ríkið þarf að borga fimm til tíu milljarða inn í ÍL-sjóð árlega frá og með næsta ári
Greining

Rík­ið þarf að borga fimm til tíu millj­arða inn í ÍL-sjóð ár­lega frá og með næsta ári

Rík­is­sjóð­ur fjár­magn­aði efna­hags­að­gerð­ir sín­ar í kór­ónu­veirufar­aldr­in­um að miklu leyti með því að taka 190 millj­arða króna að láni úr ÍL-sjóði, sem stýrt er af fjár­mála- og efna­hags­ráðu­neyt­inu og er með nei­kvætt eig­ið fé upp á 231 millj­arð króna, á af­ar hag­stæð­um kjör­um. Til stóð að borga ekki ann­að en vexti á næstu ár­um. Það hef­ur nú breyst eft­ir að lán­tak­end­ur hættu skyndi­lega að greiða upp gömlu Íbúðalána­sjóðslán­in sín.
Spá því að stýrivextir muni hækka áfram og enda í 9,5 prósentum
Fréttir

Spá því að stýri­vext­ir muni hækka áfram og enda í 9,5 pró­sent­um

Ís­lands­banki spá­ir því að verð­bólga mun fara að hjaðna á næsta ári og sam­hliða muni stýri­vext­ir lækka í hæg­um takti. Sá takt­ur eigi að skila stýri­vöxt­um í kring­um sex pró­sent í lok árs 2025. Þeir voru 0,75 pró­sent í apríl 2021.
Flótti heimila í verðtryggð lán heldur áfram – Met sett í ágúst
Greining

Flótti heim­ila í verð­tryggð lán held­ur áfram – Met sett í ág­úst

Heim­ili lands­ins eru að greiða upp óverðryggt íbúðalán sín á met­hraða og færa sig yf­ir í verð­tryggð lán. Sú til­færsla trygg­ir lægri mán­að­ar­lega greiðslu­byrði en eig­ið fé sem mynd­ast hef­ur í fast­eign­inni mun drag­ast sam­an vegna verð­bóta og þess að íbúða­verð er far­ið að lækka skarpt.
Andri Snær Magnason
Andri Snær Magnason
Pistill

Andri Snær Magnason

Að rota eða rota ekki sel

Hvenær og hvernig eiga börn að frétta af hlut­um? 10 ára? 12 ára? 18 ára? Er al­veg víst að mesta ógn­in sem að þeim steðj­ar sé yf­ir­leitt í bók?