Þessi færsla er meira en 11 ára gömul.

Átta tíma vinnudagur: 200 árum síðar

Árið 1817 setti velskur umbótamaður að nafni Robert Owen fram hugmynd sem þá þótti ögrandi. Þessi hugmynd var einföld, en langt í frá sjálfsögð á þeim tíma: Vinnudagurinn skyldi vera átta stunda langur, fólk skyldi fá átta tíma frí á hverjum virkum degi, og átta stundir til að hvílast. Hann þróaði slagorð, sem er svo á enskri tungu: „Eight hours labour, eight hours recreation, eight hours rest“. Robert Owen

Owen entist ekki lífdagarnir til að sjá þennan draum sinn verða að veruleika, því átta tíma vinnudagur fyrir hinn almenna vinnandi mann í hinum iðnvædda heimi varð ekki raunin fyrr en um miðja tuttugustu öld, en Owen andaðist um miðja nítjándu öld.

Það merkilega er að á Íslandi í dag, er staðan sú að mjög margir vinna ekki einu sinni átta tíma vinnudag, næstum tvöhundruð árum eftir að Owen setti fram þessa hugmynd sína! Er íslenskt samfélag þó eitt það þróaðasta á jarðkúlunni; hér er um að ræða samfélag sem er mjög tæknivætt, allt frá sjávarútvegi og landbúnaði til þjónustu. Það er nefnilega af sem var í byrjun tuttugustu aldar, þegar meginatvinnuvegir landsmanna – landbúnaður og sjávarútvegur – voru næstum ekkert tæknivæddir og meirihluti landsmanna bjó í torfhúsum.

Staðan er þannig á Íslandi í dag að meðalkarlmaður í fullu starfi vinnur um 48 stundir, sem gera um níu tíma á hvern virkan dag (sjá hér). Konur í fullu starfi vinna minna, um 41 stund á viku. Þessar tölur bera með sér einhvers konar meginvandamál í hagkerfinu: Vangetu okkar mannskepnunnar, til að nýta vélarnar til að vinna minna. Ef við hefðum nýtt vélarnar til að vinna minna af einhverri alvöru, þá myndi meðalmaðurinn eflaust vinna helmingi minna en hann gerir í dag.

Við skulum halda upp á tvöhundruð ára afmæli Owns með því að hafa stytt vinnuvikuna, allrækilega – góð byrjun væri að ná henni niður í 32-35 stundir.

***

Þessi pistill birtist áður á bloggsíðu höfundar á DV.is

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Fleiri færslur frá höfundi

Jafn­að­ar­sam­fé­lag­ið: Auk­in lífs­gæði, jafn­ari tæki­færi og meiri sam­heldni

Ís­lenskt sam­fé­lag hef­ur lengi vilj­að jöfn­uð með­al borg­ar­anna – við höf­um jafn­vel stært okk­ur af jöfn­uði og ver­ið stolt af því að ójöfn­uð­ur hafi ekki auk­ist á með­an það hef­ur ver­ið raun­in ann­ars stað­ar. Og um margt byggð­um við upp sam­fé­lag jöfn­uð­ar, þar sem mun­ur­inn á að­stæð­um og tæki­fær­um fólks var ekki of mik­ill. En við vik­um af braut jöfn­uð­ar...
Kjarasamningar: Um vetrarfrí, styttingu vinnutímans og framfarir

Kjara­samn­ing­ar: Um vetr­ar­frí, stytt­ingu vinnu­tím­ans og fram­far­ir

Nú á næstu mán­uð­um losna flest­ir kjara­samn­ing­ar á ís­lensk­um vinnu­mark­aði og semja þarf um kaup og kjör í mjög mik­illi óvissu um fram­tíð­ina. Verð­bólga er mik­il og efna­hags­ástand­ið í heim­in­um er um margt ótryggt. Þá er okk­ur á marg­an hátt eðl­is­lægt að reyna að­eins að verja það sem hef­ur áunn­ist, frem­ur en að stuðla að fram­förum. En það væri mis­ráð­ið:...
Nokkur orð um misheppnaða bankasölu og samfélagsbanka

Nokk­ur orð um mis­heppn­aða banka­sölu og sam­fé­lags­banka

Und­an­farn­ar vik­ur hef­ur mik­ið ver­ið rætt um einka­væð­ingu Ís­lands­banka og efnt til mót­mæla í sex skipti vegna henn­ar. Um­ræð­an og mót­mæl­in eru bæði skilj­an­leg og eðli­leg, enda er einka­væð­ing­in mis­heppn­uð því traust al­menn­ings gagn­vart henni er nú guf­að upp. Fátt gref­ur jafn hratt und­an trausti eins og vafa­sam­ir við­skipta­hætt­ir og sér­hygli. Ef einka­væð­ing á að geta tal­ist vel heppn­uð verð­ur...
Tilraunaverkefni um fjögurra daga vinnuviku - líka á Íslandi

Til­rauna­verk­efni um fjög­urra daga vinnu­viku - líka á Ís­landi

Á und­an­förn­um ára­tug á Ís­landi hef­ur mik­ið ver­ið rætt um og tek­ist á um stytt­ingu vinnu­vik­unn­ar, en þökk sé mik­illi um­ræðu og bar­áttu stétt­ar­fé­laga og annarra sam­taka fyr­ir mál­efn­inu tókst að semja um styttri vinnu­viku í kjara­samn­ing­um. Hér léku til­rauna­verk­efni BSRB um styttri vinnu­viku hjá Reykja­vík­ur­borg og rík­inu lyk­il­hlut­verk, en með þeim jókst skiln­ing­ur á því hvernig mætti út­færa...

Mest lesið á blogginu

Af samfélagi
1
Blogg

Af samfélagi

Jafn­að­ar­sam­fé­lag­ið: Auk­in lífs­gæði, jafn­ari tæki­færi og meiri sam­heldni

Ís­lenskt sam­fé­lag hef­ur lengi vilj­að jöfn­uð með­al borg­ar­anna – við höf­um jafn­vel stært okk­ur af jöfn­uði og ver­ið stolt af því að ójöfn­uð­ur hafi ekki auk­ist á með­an það hef­ur ver­ið raun­in ann­ars stað­ar. Og um margt byggð­um við upp sam­fé­lag jöfn­uð­ar, þar sem mun­ur­inn á að­stæð­um og tæki­fær­um fólks var ekki of mik­ill. En við vik­um af braut jöfn­uð­ar...

Nýtt efni

Lautarferð á vígvellinum
Viðtal

Laut­ar­ferð á víg­vell­in­um

Bragi Ólafs­son hef­ur sent frá sér bók­ina Inn­an­rík­ið – Al­ex­í­us sem má kannski kalla end­ur­minn­ing­ar-ess­eyj­ur. Í verk­inu er þó þráð­ur, í anda spennu­sögu, nefni­lega leit Braga að dán­um manni! Manni sem vitj­aði föð­ur hans. Bók­in fang­ar hug­ar­heim Braga, ið­andi af bók­um og plöt­um og at­vik­um – eins og hon­um er ein­um lag­ið að segja frá því. Enda gæti ver­ið end­að í níu bind­um. En hvað hef­ur Bragi um það að segja – og bara allt!
Tími jaðranna er ekki núna
ViðtalFormannaviðtöl

Tími jaðr­anna er ekki núna

Þor­gerð­ur Katrín Gunn­ars­dótt­ir er sá stjórn­mála­mað­ur sem mið­að við fylg­is­mæl­ing­ar og legu flokks­ins á hinum póli­tíska ás gæti helst lent í lyk­il­stöðu í stjórn­ar­mynd­un­ar­við­ræð­um að lokn­um þing­kosn­ing­um. Þor­gerð­ur boð­ar fækk­un ráðu­neyta, frek­ari sölu á Ís­lands­banka og sterk­ara geð­heil­brigðis­kerfi. Hún vill koma að rík­is­stjórn sem mynd­uð er út frá miðju og seg­ir nóg kom­ið af því að ólík­ir flokk­ar reyni að koma sér sam­an um stjórn lands­ins.