Nancy Pelosi, einn áhrifamesti stjórnmálamaður Bandaríkjanna og fyrsta konan til að gegna embætti forseta fulltrúadeildar Bandaríkjaþings, tilkynnti í dag að hún myndi láta af störfum við næstu kosningar.

Þessi 85 ára gamli demókrati, sem er rómuð fyrir að vera meistari í herkænsku með ákveðinn leiðtogastíl sem skilaði flokki hennar stöðugum árangri, kom sögulegri löggjöf í gegnum þingið á meðan hún fetaði sig í gegnum bitra flokkadrætti Bandaríkjanna.

Á síðari árum varð hún einn helsti andstæðingur Donalds Trump forseta, leiddi ákæruferli gegn honum tvisvar og kom á óvart árið 2020 þegar myndir af henni rífa ræðu hans á þingi voru sýndar í beinni útsendingu um allan heim.

„Ég vil að þið, kæru íbúar San Francisco, séuð fyrst til að vita að ég mun ekki sækjast eftir endurkjöri á þing,“ sagði hún í myndbandayfirlýsingu sem beint var sérstaklega að kjósendum í heimaborg hennar.

„Með þakklæti í hjarta hlakka ég til síðasta árs míns í þjónustu ykkar sem stoltur fulltrúi ykkar.“

 Kjörtímabili hennar lýkur í janúar 2027.

Pelosi var fyrsta konan til að leiða stóran stjórnmálaflokk á Bandaríkjaþingi. Þrátt fyrir að hafa farið seint í stjórnmál náði hún fljótt frama og varð eftirlæti frjálslyndra stjórnmála á vesturströndinni og að lokum ein valdamesta kona í sögu Bandaríkjanna.

Hún er á sínu tuttugasta kjörtímabili og hefur verið fulltrúi kjördæmis síns í San Francisco í 38 ár. Hún hefur leitt flokk sinn í tvo áratugi.

Sem forseti fulltrúadeildarinnar í átta ár var hún önnur í röðinni til forsetaembættisins, á eftir varaforsetanum, meðal annars á ólgusömu fyrsta kjörtímabili Trumps.

Hún var virt fyrir hæfni sína til að halda saman oft sundruðum þingflokki sínum í erfiðum atkvæðagreiðslum, þar á meðal um helsta stefnumál Baracks Obama, Affordable Care Act, og innviðaáætlanir Joes Biden.

Repúblikanar lýstu henni sem driffjöður frjálslyndrar elítu sem hefði snúið baki við bandarískum gildum og væri að grafa undan félagslegum undirstöðum þjóðarinnar.

Pelosi, barnabarn ítalskra innflytjenda, fæddist í Baltimore þar sem faðir hennar, Thomas D'Alesandro, var borgarstjóri og þingmaður sem kenndi henni „grasrótarstjórnmál“ frá unga aldri og studdi eindregið New Deal Franklins Roosevelt forseta.

Pelosi sótti sitt fyrsta landsþing demókrata áður en hún varð táningur og var mynduð með John F. Kennedy á innsetningarballi hans þegar hún var tvítug.

Hún flutti til San Francisco og ól upp fimm börn með kaupsýslumanninum Paul Pelosi á meðan hún kafaði ofan í stjórnmál demókrata áður en hún var kjörin á þing 47 ára gömul.

„Nancy Pelosi verður skráð í sögubækurnar sem besti forseti fulltrúadeildarinnar í sögu Bandaríkjanna, vegna þrautseigju sinnar, gáfna, herkænsku og öflugrar baráttu,“ sagði Adam Schiff, samstarfsmaður hennar í sendinefnd Kaliforníu í fulltrúadeildinni áður en hann færði sig yfir í öldungadeildina.

Sem frjálslyndur milljónamæringur frá San Francisco er Pelosi langt frá því að vera vinsæl meðal allra.

Staða hennar sem ímynd haturs hægrimanna kom skýrt í ljós þegar innbrotsþjófur, sem virðist hafa verið að leita að henni, réðst á eiginmann hennar í aðdraganda þingkosninganna 2022 og slasaði hann lífshættulega.

Og í árásinni á þinghúsið árið 2021 rændu stuðningsmenn þáverandi forseta Trumps skrifstofu hennar og múgur hrópaði „Hvar er Nancy?“ 

Pelosi brást skjótt við eftir það til að tryggja aðra ákæru á hendur Trump, sem hún kallaði „geðveikan, sturlaðan og hættulegan forseta Bandaríkjanna.“

Meðal afreka hennar í löggjöf eru að koma í gegn helstu heilbrigðisumbótum Obama auk stórra efnahagspakka bæði eftir fjármálakreppuna 2008 og Covid-19 heimsfaraldurinn.

„Ég segi við samstarfsfólk mitt í fulltrúadeildinni alltaf, sama hvaða titil þau hafa veitt mér – forseti, leiðtogi, þingflokksformaður – þá hefur enginn meiri heiður hlotnast mér en að standa í ræðustól fulltrúadeildarinnar og segja: Ég tala fyrir hönd íbúa San Francisco,“ sagði Pelosi.