Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en 4 árum.

Djúpríkið: Samsæri eða öryggisventill?

Hug­tak­ið djúpríki hef­ur skot­ið upp koll­in­um í ís­lenskri stjórn­má­laum­ræðu síð­ustu miss­eri. Marg­ar sam­særis­kenn­ing­ar ganga út á að kenna djúprík­inu um allt milli him­ins og jarð­ar en hug­tak­ið er af­ar teygj­an­legt og á sér sögu sem fæst­ir þekkja. Banda­rísk­ur stjórn­mála­fræð­ing­ur seg­ir skilj­an­legt að kjörn­ir full­trú­ar ótt­ist emb­ætt­is­manna­kerf­ið en það sé af hinu góða.

Djúpríkið, eða deep state á ensku, er einfaldlega bein þýðing á tyrkneska hugtakinu „derin devlet“. Það var upphaflega notað til að lýsa meintu leynilegu bandalagi innan tyrkneska hersins á seinni hluta 20. aldar. Háttsettir foringjar innan hersins voru sagðir hafa tekið höndum saman við ónefnda skuggamenn úr röðum almennra borgara til að tryggja aðskilnað ríkis og trúarbragða í nafni Mustafa Ataturk sem jafnan er nefndur faðir tyrkneska lýðveldisins.

Mjög skiptar skoðanir eru meðal tyrkneskra stjórnmálafræðinga um tilvist þessa samsæris en almennt veltur það á því hvernig djúpríkið sjálft er skilgreint. Þá virðist sem svo að allar fylkingar í Tyrklandi telji djúpríkið vera að vinna sérstaklega gegn sér. 

Kúrdar telja það samsæri gegn sjálfstæðisbaráttu þeirra, bókstafstrúarmenn og íslamistar telja samsærið í raun beinast að trúarstofnunum, lýðræðisfylking segir djúpríkið vera ólýðræðislegt og svo framvegis. Bülent Ecevit, fyrrverandi forsætisráðherra Tyrklands, vildi meina að þetta ósamræmi væri til komið vegna þess að enginn væri …

Kjósa
1
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Nýtt efni

Mest lesið undanfarið ár