Þessi færsla er meira en 7 ára gömul.

Okkur er illt í þjóðarsálinni

Ég skrifaði færslu á Pírataspjallið í gær þar sem ég kvartaði yfir tröllaskap, persónuárásum og fávitalegum umræðum. Fleiri voru sammála mér en ég átti von á og viðtökurnar almennt góðar, en á þreimur stöðum var efni færslunnar ekki bara slitið úr samhengi, heldur sett í algjörlega nýtt samhengi sem á lítið eða ekkert skylt við raunveruleikann. Þetta var á Vísi, á Eyjupressunni, og hjá Morgunblaðinu.

Píratar eru eini stjórnmálaflokkurinn sem rekur opið spjallsvæði þar sem öllum er frjálst að taka þátt. Enginn annar flokkur þorir þessu, því það er erfitt að halda umræðunum á siðmenntuðum grunni, sérstaklega þegar sumir reyna vísvitandi að skemma skynsamar umræður með bulli. Flestir stjórnmálaflokkar reyna að stýra umræðunni út á við og sýna fullkomna mynd af sér. Píratar vita að mannfólk er breyskt og enginn er fullkominn, og það er nákvæmlega ekkert að því að raunveruleikinn fái að njóta sín. Því er Pírataspjallið orðið að ákveðinni endurspeglun á þjóðarsálinni. En það þýðir líka að stundum þarf einhver að setja sig í hlutverk reiða foreldrisins og heimta að fólk hagi sér vel.

Hvers vegna þjóðarsálin er svo heiftug? Hvers vegna er svona erfitt fyrir fullorðið fólk að eiga samtal án þess að úr verði gífuryrtur leðjuslagur? Þetta er alls ekki einskorðað við Pírata -- þvert á móti. Það er alls ekki af ástæðulausu sem Kommentakerfið er svona frábært spil: það fangar og otar gríni að allri þeirri reiði, pirringi og undarlega samhengisleysi sem gegnsýrir alla þjóðfélagsumræðu á Íslandi.

Það er eflaust margt sem spilar inn í, en mig grunar að það hjálpi ekki að sumir helstu fjölmiðlar landsins beinlínis keppist við að mála sótsvarta mynd af öllum andskotanum. Svokallaðir blaðamenn skófla upp hverskyns bulli sem það sér á samfélagsmiðlunum og býr til dramatískar ekki-fréttir, án þess að gera neina einustu tilraun til að fá meiri dýpt. Sjaldnast er hringt í ummælendur, ítrekað er farið með kolrangt mál, og oft er ekki einusinni athugað hvort jafnvel einföldustu fullyrðingar séu réttar. 

(Sem dæmi var ég fyrst titlaður aðstoðarmaður þingflokksformanns Pírata í grein á Vísi í gær, sem ég hef aldrei verið -- ég bý ekki einusinni á Íslandi. Svo var það "leiðrétt". Nú er ég titlaður "tölvuhakkari", hvað sem það á nú að þýða. Dylgjur ætlaðar til að gera mig skuggalegan.)

Blaðamannastéttin á Íslandi er ekki öfundsverð. Kröfurnar um framleiðni eru út í hött og pólitíska ægivaldið yfir fjölmiðlunum er skammarleg. En gæði fjölmiðlunar er líka út í hött. Nokkrir fjölmiðlar leggja sig eftir hágæða fréttaflutningi og greiningu, en flestir virðast sáttir við að láta frá sér hvaða rætnu drullu sem er.

Það eru ekki bara fjölmiðlar sem láta svona. Hafið þið fylgst með þeim skrípaleik sem Alþingi er orðið? Það er með ólíkindum að hægt hafi verið að finna svona mikið af fólki sem getur talað viðstöðulaust með rassgatinu.

Eftir að ég póstaði þessari grein á Pírataspjallið var eins og umræðan þar hafi smollið í nýjan farveg. Undanfarinn sólarhring hafa miklar og góðar umræður spunnist upp, og fólk er að hundsa tröllin. Ég mun ekki afskrá mig þaðan í bili -- þetta er fínt. Þjóðarsálin fékk smá valíum og allir eru hressir. Gott mál. Í bili.
 
En ég óttast að ef samfélagsumræðan bæði á Alþingi og í fjölmiðlum fer ekki að batna mun lítið duga til langs tíma að óska eftir skynsömum umræðum. Það mun koma sá tími þar sem enginn hreinlega man hvernig á að færa rök fyrir máli sínu, vera kurteis og gagnrýninn, og jafnvel stafsetja einföldustu orð. Kommentakerfið étur okkur öll lifandi.

Okkur er illt í þjóðarsálinni og heiftin stjórnar okkur. Þessi heift gefur fávitalegri umræðu forgang, heimilar aumkunarverða blaðamennsku, og leyfir valdhöfum að komast upp með að vera siðlaus mannvond fífl. Þessi reiði varpar skugga á allt sem við gerum. Ísland hefur ekki efni á hamingju.

Við verðum að breyta umræðuhefðinni.

Athugasemdir

Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir.

Mest lesið á blogginu

Lífsgildin
1
Blogg

Lífsgildin

Til­finn­inga­mál fyr­ir lang­reyð­ar

Um­ræða um af­líf­un hvala í land­helgi Ís­lands fór fram í Viku­lok­un­um á Rás 1, laug­ar­dag­inn 13. maí 2023. Þar voru rædd­ar slá­andi nið­ur­stöð­ur í skýrslu Mat­væla­stofn­un­ar um með­ferð á lang­reyð­um, hvort rétt­læt­an­legt væri að veiða hvali með þeim hætti sem gert er. Vel­ferð þeirra er aug­ljós­lega fórn­að fyr­ir óljósa hags­muni en dauða­stríð­ið er oft veru­lega lang­vinnt og sárs­auka­fullt....

Nýtt efni

Dropinn dýrastur á Íslandi
Fréttir

Drop­inn dýr­ast­ur á Ís­landi

Bens­ín­lítr­inn er hvergi dýr­ari inn­an EES-svæð­is­ins en á Ís­landi og raun­ar er bens­ín­verð á Ís­landi það þriðja hæsta í heim­in­um. Álög­ur sem hið op­in­bera legg­ur á bens­ín eru þó hærri í sex­tán ESB-ríkj­um en þær eru á Ís­landi.
Volaða land
Bíó Tvíó#239

Volaða land

Í síð­asta þætti Bíó Tvíó í bili ræða Andrea og Stein­dór kvik­mynd Hlyns Pálma­son­ar frá 2022, Volaða land. Fleiri þætt­ir eru í boði á Pat­reon síðu Bón­us Tvíó: www.pat­reon.com/biot­vio
Þroskahjálp: Rafbyssuvæðing lögreglunnar „hrollvekjandi tilhugsun“
FréttirRafbyssuvæðing lögreglunnar

Þroska­hjálp: Raf­byssu­væð­ing lög­regl­unn­ar „hroll­vekj­andi til­hugs­un“

Sér­fræð­ing­ur og fram­kvæmda­stjóri hjá Þroska­hjálp segja að sam­tök­in hafi áhyggj­ur af raf­byssu­væð­ingu lög­regl­unn­ar. Þroska­hjálp hef­ur fund­að með embætti rík­is­lög­reglu­stjóra vegna þessa. Ástæð­an er sú að lög­regl­an hafi ekki nægi­lega þekk­ingu á stöðu fólks með fötl­un sem hún kann að þurfa að hafa af­skipti af.
Kjartan hættir sem stjórnarformaður
FréttirLaxeldi

Kjart­an hætt­ir sem stjórn­ar­formað­ur

Kjart­an Ólafs­son er hætt­ur sem stjórn­ar­formað­ur Arn­ar­lax eft­ir að hafa leitt fé­lag­ið um ára­bil. Stofn­andi stærsta hlut­hafa Arn­ar­lax, Gustav Witzoe, kem­ur inn í stjórn­ina.
Hækkanir á afborgunum valda magaverk
Fréttir

Hækk­an­ir á af­borg­un­um valda maga­verk

Af­borg­an­ir á hús­næð­is­láni sex manna fjöl­skyldu á höf­uð­borg­ar­svæð­inu hafa hækk­að um 116 þús­und krón­ur á 18 mán­uð­um. Fjöl­skyld­an hef­ur þurft að ganga á sparn­að til að ráða við reglu­leg út­gjöld og er nú í því ferli að breyta lán­inu úr óverð­tryggðu í verð­tryggt til að ráða við af­borg­an­irn­ar.
„Ég hef ekki einu sinni fengið boð í atvinnuviðtöl“
Fréttir

„Ég hef ekki einu sinni feng­ið boð í at­vinnu­við­töl“

Rafa­ela Georgs­dótt­ir hef­ur um langt skeið leit­að að störf­um þar sem mennt­un henn­ar gæti nýst en án ár­ang­urs. Rafa­ela er mennt­að­ur lög­fræð­ing­ur frá Bras­il­íu með sér­hæf­ingu í um­hverf­is­vernd.
Hvað kostar lítri af mjólk?
Fréttir

Hvað kost­ar lítri af mjólk?

Þing­menn þjóð­ar­inn­ar gisk­uðu á verð á ein­um lítra af mjólk og svör­uðu öðr­um spurn­ing­um um verð­til­finn­ingu sína.
Hvalveiðar Kristjáns sem djúpleikur
Ingi Freyr Vilhjálmsson
PistillHvalveiðar

Ingi Freyr Vilhjálmsson

Hval­veið­ar Kristjáns sem djúp­leik­ur

Hval­veið­ar Kristjáns Lofts­son­ar snú­ast um ann­að og meira en pen­inga þar sem þær eru órök­rétt­ar út frá fjár­hags­legu sjón­ar­miði. Mann­fræð­ing­ur­inn Clifford Greetz rann­sak­aði hana­at á Balí fyr­ir meira en hálfri öld en þar má finna skýr­ing­ar sem geta hjálp­að til við að skilja ástríðu Kristjáns fyr­ir hval­veið­um.
Verðbólgan er meira hagnaðar- en launadrifin
Stefán Ólafsson
Aðsent

Stefán Ólafsson

Verð­bólg­an er meira hagn­að­ar- en launa­drif­in

Það er beint sam­band milli auk­ins hlut­ar fyr­ir­tækja af þjóð­ar­kök­unni og auk­inn­ar verð­bólgu, en nei­kvætt sam­band milli hlut­ar launa­fólks og verð­bólgu.
Ísland situr á vannýttum mannauði meðal innflytjenda
Fréttir

Ís­land sit­ur á vannýtt­um mannauði með­al inn­flytj­enda

Hlut­fall inn­flytj­enda sem lok­ið hafa há­skóla­námi er nærri því tvö­falt á við inn­fædda Ís­lend­inga með­al fé­lags­manna í að­ild­ar­fé­lög­um ASÍ og BSRB. Rann­sókn­ir sýna að inn­flytj­end­ur, einkum kon­ur, eru oft og tíð­um of­mennt­að­ar fyr­ir þau störf sem þær sinna.
Bensínverð það sama og fyrir ári en hlutur olíufélaga hefur tvöfaldast
Greining

Bens­ín­verð það sama og fyr­ir ári en hlut­ur olíu­fé­laga hef­ur tvö­fald­ast

Við­mið­un­ar­verð á bens­ín­lítra er tæp­lega 308 krón­ur nú en var 307 krón­ur fyr­ir ári. Í maí í fyrra tóku olíu­fé­lög­in sem selja Ís­lend­ing­um bens­ín 31,24 krón­ur af hverj­um seld­um lítra. Nú taka þau 62,67 krón­ur af hverj­um seld­um lítra.
Friður hins heilaga refs?
Flækjusagan

Frið­ur hins heil­aga refs?

Hefðu Bret­ar átt að semja frið við Hitler ár­ið 1940 til að koma í veg fyr­ir frek­ara mann­fall?