Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir meira en ári.
Úttekt Heilbrigðisþjónusta transbarna

„Í myrkri aktívisma og fákunnáttu“

Sænsk yf­ir­völd hafa breytt við­mið­um sín­um kyn­þroska­bæl­andi lyfja­gjaf­ir og horm­óna­með­ferð­ir til trans­barna og -ung­menna und­ir 18 ára aldri. Með­ferð­irn­ar eru tald­ar vera of áhættu­sam­ar þar sem vís­inda­leg­an grund­völl fyr­ir þeim skorti. Ekki stend­ur til að breyta með­ferð­un­um á Ís­landi seg­ir Land­spít­al­inn, sem neit­ar að gefa upp fjölda þeirra barna sem hafa feng­ið lyf­in sem um ræð­ir.

„Í myrkri aktívisma og fákunnáttu“
Myrkur, aktivismi og fákunnátta Björn Hjálmarsson, sem nýtekinn er við sem yfirlæknir á Barna- og unglingageðdeild Landspítalans, sagði í tölvupósti að meðferðir við kynama væru byggðar á „myrkri“, „aktivisma“ og „fákunnáttu“. Mynd: MBL / Eggert Jóhannesson
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@heimildin.is

Dæmi eru um að íslensk börn hefji lyfjameðferðir vegna kynama fyrir átján ára aldur. Kynami er sú hugmynd eða upplifun að einstaklingur sé ekki af því kyni sem viðkomandi fékk úthlutað við fæðingu og geta lyfjameðferðirnar leitt til kynleiðréttingaraðgerðar. Börn geta byrjað að upplifa þessa hugmynd um sjálf sig þegar þau eru að hefja grunnskólanám. Ráðgjafi hjá Samtökunum 78 þakkar fyrir þessar lyfjameðferðir og segir þær geta bjargað lífum barna og unglinga með kynama.

Hins vegar er tekist á um hvort lyfjameðferðir við kynama standi á nægilega traustum vísindalegum grunni til að hægt sé að réttlæta þær. Finnsk og sænsk yfirvöld hafa breytt viðmiðum sínum um þessar lyfjameðferðir vegna þess að þær hafa ekki verið rannsakaðar nægilega vel og eru taldar of áhættusamar. Íslensk yfirvöld hafa hins vegar ekki breytt þessum viðmiðum sínum og ætla ekki að gera það samkvæmt svari frá Landspítala – háskólasjúkrahúsi og þrátt fyrir að æðsti …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.990 krónum á mánuði.
Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.
Kjósa
0
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.
Efnisorð

Athugasemdir (3)

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
  • skrifaði
    28. maí 2022 01:28
    Af hverju stendur þessi grein ennþá? Af hverju hafið þið enn ekki beðist afsökunar á að deila lífshættulegum og transfóbískum áróðri? Eða er ykkur bara skítsama um líf og heilsu trans fólks?
    15
    • Baldur Ás skrifaði
      28. maí 2022 07:48
      Stundin flytur fréttir:

      ,,Tekist er á um hvort lyfjameðferðir við kynama standi á nægilega traustum vísindalegum grunni til að hægt sé að réttlæta þær. Finnsk og sænsk yfirvöld hafa breytt viðmiðum sínum um þessar lyfjameðferðir vegna þess að þær hafa ekki verið rannsakaðar nægilega vel og eru taldar of áhættusamar."

      Ef þetta er rétt, þá eigum við rétt á að vita það. Ef íslenskur læknir er í þessu efni sammála Svíum og Finnum, þá hefur það líka fréttagildi. Við eigum rétt á að heyra allar skoðanir, líka þær sem við þolum ekki.
      3
    • Bára Halldórsdóttir skrifaði
      29. maí 2022 18:30
      Til Baldurs. Efni fréttarinnar er ekki málið heldur framsetning hennar. Hvergi er farið nánar í þær rannsóknir sem til eru og styðja hina hlið málsins og einnig ranghermingar eins og sú að Sigga Birna segi: "Ljóst er út frá orðum hennar að hún telur að nauðsyn geti brotið lög". Frekar mætti segja að hún telji að aukaverkanir séu ekki eins þungvægar og afleiðingar aðgerðaleysi. Öll þau rök sem nefnd eru hér eru foreldrum vel þekkt og fylgst er með og unnið með aukaverkanir ef upp koma. Landsspítala stefnan miðar við læknisfræðileg rök byggð á vísindum hvers tíma en Svíar og Finnar velja annað. Svíar völdu líka afdrifaríka stefnu í Covid sem við erum líklega sátt við að ekki var fylgt hér. Við lestur greinarinnar situr lítið eftir af upplýsingum um áralanga reynslu af notkun blokkara fyrir cis börn sem eru til gildar rannsóknir um. Grein um svona eldfimt málefni, einkum þegar ekki er liðin vika frá umfjöllun um aukið aðkasti gegn hinsegin börnum og unglingum þarf að fara dýpra í málið og fjalla skýrt um á hverju er byggt á núna og vægi andlegrar heilsu. Ég er foreldri trans barns og svona fréttir eru áhyggjuefni þegar ekki er unnið almennilega úr.
      4
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
Tengdar greinar

Heilbrigðisþjónusta transbarna

Nýtt efni

„Þetta er stanslaus leikur kattarins að músinni“
VettvangurÁ vettvangi í Úkraínu

„Þetta er stans­laus leik­ur katt­ar­ins að mús­inni“

Í upp­hafi stríðs­ins í Úkraínu var Azovstal-verk­smiðj­an í Mariupol um­set­in og und­ir stans­laus­um árás­um Rússa svo mán­uð­um skipti. Þá flugu þyrlu­áhafn­ir með vist­ir til þeirra sem sátu fast­ir í verk­smiðj­unni. Ósk­ar Hall­gríms­son, ljós­mynd­ari Heim­ild­ar­inn­ar, hitti þær á stærð­ar­inn­ar túni, um­kringd­ur hest­um.
Gagnrýndi skurðlækninn á Klíníkinni í bréfi: „Veit ekkert hvaða áhrif þessi ákvörðun mun hafa á líf mitt“
FréttirKlíníkin og einkarekstur í heilbrigðiskerfinu

Gagn­rýndi skurð­lækn­inn á Klíník­inni í bréfi: „Veit ekk­ert hvaða áhrif þessi ákvörð­un mun hafa á líf mitt“

Geir­þrúð­ur Gunn­hild­ar­dótt­ir greind­ist með krabba­mein í árs­byrj­un 2021 og fór þrem­ur dög­um seinna í maga­ermis­að­gerð hjá Að­al­steini Arn­ars­syni á Klíník­inni. Nokkr­um mán­uð­um síð­ar, þeg­ar hún var bú­in að jafna sig að­eins á sjokk­inu sem hún varð fyr­ir, skrif­aði hún hon­um bréf og gagn­rýndi lækn­is­með­ferð­ina sem hún fékk.
Miðflokkurinn étur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi
Greining

Mið­flokk­ur­inn ét­ur upp hægra fylgi og Vinstri græn við það að detta af þingi

Mikl­ar breyt­ing­ar virð­ast í far­vatn­inu í ís­lensk­um stjórn­mál­um. Fylgi Sam­fylk­ing­ar hef­ur næst­um þre­fald­ast á kjör­tíma­bil­inu og flokk­ur­inn stefn­ir á mynd­un mið-vinstri stjórn­ar. Flokk­ur for­sæt­is­ráð­herra hef­ur aldrei mælst með jafn­lít­ið fylgi og Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn ekki held­ur. Hann glím­ir við þá stöðu að Mið­flokk­ur­inn er að hirða af hon­um hægra fylgi.
Skipulagðir glæpahópar herja á Græna skáta
Fréttir

Skipu­lagð­ir glæpa­hóp­ar herja á Græna skáta

Bí­ræfn­ir dósa­þjóf­ar sem starfa í skjóli myrk­urs hafa um hátt í tveggja ára skeið herj­að á söfn­un­ar­gáma Grænna skáta á höf­uð­borg­ar­svæð­inu. Mál­ið fékk á sig al­var­legri blæ fyr­ir nokkr­um dög­um þeg­ar starfs­manni skát­anna var hót­að. Krist­inn Ólafs­son, fram­kvæmda­stjóri Grænna skáta, seg­ir rök­studd­an grun fyr­ir því að þarna sé um skipu­lagða glæpa­hópa er­lend­is frá að ræða.
Hitafundur Arctic Fish með íbúum á Patró um slysasleppingu: Bent á rafvirkjunina sem skýringu
SkýringLaxeldi

Hita­fund­ur Arctic Fish með íbú­um á Patró um slysaslepp­ingu: Bent á raf­virkj­un­ina sem skýr­ingu

For­stjóri Arctic Fish Stein Ove Tveiten og fram­kvæmda­stjór­inn Daní­el Jak­obs­son sátu fyr­ir svör­um á hita­fundi sem Arctic Fish hélt fyr­ir íbúa Pat­reks­firði í lok nóv­em­ber. Í máli þeirra komu fram skýr­ing­ar fyr­ir­tæk­is­ins á slysaslepp­ingu og laxal­úsafar­aldri hjá fyr­ir­tæk­inu sem hing­að til hafa ekki leg­ið fyr­ir.
Fantasía, furðusaga í tíma og rúmi
GagnrýniParadísarmissir

Fant­asía, furðu­saga í tíma og rúmi

Ís­lend­ing­ar eign­uð­ust fyrstu þýð­ingu á Para­dís­armissi ár­ið 1828 en þá kom út á bók þýð­ing Jóns Þor­láks­son­ar frá Bæg­isá. Þótt um þýð­ingu Jóns frá Bæg­isá sé fátt nema gott að segja er ljóst að hún er ekki besti kost­ur­inn fyr­ir les­end­ur 21. ald­ar og því er það mik­ið fagn­að­ar­efni að út sé kom­in glæ­ný þýð­ing Jóns Er­lends­son­ar. Það er að­dá­un­ar­vert þeg­ar menn ráð­ast í þýð­ingu á slíku stór­virki af áhuga, elju og færni, eins og hér er raun­in.

Mest lesið undanfarið ár