Árlegur stuðningur við einkarekna fjölmiðla verður aukinn um 400 milljónir króna á næsta ári og verður þá um 777 milljónir króna. Viðbótarframlagið, sem ætlað er „tryggja fjölbreytni á fjölmiðlamarkaði“ mun verða tryggt til fimm ára, eða út árið 2028. Auk þess stendur til að festa gildandi styrkjakerfi í sessi út sama tímabil. Þetta kemur fram í fimm ára fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar sem lögð var fram í dag. 

Samkvæmt upplýsingum Heimildarinnar verður stendur til að miðla viðbótarfjárhæðinni til fjölmiðla í gegnum skattaívilnun og er aðgerðinni ætlað að hvetja fjölmiðla til að taka upp áskriftarfyrirkomulag. Útfærsla á leiðinni er þó ekki tilgreind í áætluninni.

Vilja festa styrkjakerfið í sessi

Und­an­farin ár hefur verið greiddur rekstr­ar­styrkur til einka­rek­inna fjöl­miðla sem upp­fylla ákveðin skil­yrði. Í honum felst að hlut­fall af rit­stjórn­ar­kostn­aði þeirra er end­ur­greidd­ur. Styrkja­kerfið rann út um síðustu ára­mót en fyrir þingi liggur frum­varp um að lengja það. Áætlað er að 377 milljónir króna verði veittar til einkarekinna fjölmiðla í ár í gegnum það kerfi, en í fyrra skiptust styrkirnir niður yfir tuttugu fjölmiðlafyrirtæki. Þegar við bætast nýju 400 milljónirnar ætti framlagið því að verða um 777 milljónir króna, áður en hófleg aðhaldskrafa lækkar það um nokkrar milljónir króna.

Raunar verða styrkirnir 100 milljónum krónum hærri í ár en þeir áttu að vera. Það er tilkomið vegna þess að fjöl­miðla­fyr­ir­tækið N4, sem rak ekki frétta­stofu en fram­leiddi ýmis konar efni, óskaði í des­em­ber í fyrra eftir því að fá 100 milljón króna styrk úr rík­is­sjóði. Fjár­laga­nefnd sam­þykkti styrk­veit­ing­una en nefnd­ar­menn sögðu síðar að hún ætti að skipt­ast á fleiri sem fram­leiða sjón­varps­efni á lands­byggð­inni. N4 er eina sjón­varps­stöðin á lands­byggð­inn­i. 

Eftir að málið rataði í fjöl­miðla var ákveðið að breyta úthluta fjár­mun­unum með öðrum hætti. Í nefnd­ar­á­liti fjár­laga­nefndar fyrir þriðju umræðu fjár­laga­frum­varps­ins sagði að í ljósi „um­ræðu í fjöl­miðlum beinir meirihlut­inn því til ráð­herra að end­­ur­­skoða þær reglur sem gilda um rekstr­­ar­­stuðn­­ing við einka­rekna fjöl­miðla á lands­­byggð­inni þannig að aukið til­­lit verði tekið til þeirra sem fram­­leiða efni fyrir sjón­­varp.“

Ákveðið var að fjár­­fram­lagið myndi renna inn í styrkja­­kerfi fyrir einka­rekna fjöl­miðla og hækka þá upp­­hæð sem þar verður til úthlut­unar úr 377 millj­­ónum króna á næsta ári, í 477 millj­­ónir króna.

Þetta tímabundna 100 milljóna króna framlag fellur niður eftir yfirstandandi ár. N4 óskaði eftir gjaldþrotaskiptum í byrjun árs. 

Umfang RÚV á auglýsingamarkaði á að dragast saman

Sá fjölmiðill sem fær hæstu greiðslurnar úr ríkissjóði er Ríkisútvarpið (RÚV). Áætlað er að greiðslur til þess nemi um 5,7 milljörðum króna í ár en auk þess hefur RÚV aflað sér rúmlega tveggja milljarða króna á ári í auglýsingatekjur árlega. 

Alls munu fjárframlög til fjölmiðla verða 1,9 milljarði krónum hærri árið 2028 en þau eru nú. Af þeirri upphæð er áætlað að 1,5 milljarðar króna renni til RÚV á því ári, en upphæðin fer stighækkandi ár frá ári sökum þess að útvarpsgjaldið fylgir verðlagsbreytingum. Auk þess er öllum fullorðnum einstaklingum og lögaðilum gert að greiða gjaldið. Þegar fólki og fyrirtækjum fjölgar, þá fjölgar krónunum sem renna til RÚV. 

Í fjármáláætluninni er þó boðað að unnið verði að því „að draga úr umsvifum Ríkisútvarpsins á samkeppnismarkaði“, en það þýðir að reynt verður að setja hömlur á getu ríkismiðilsins til að sækja sér auglýsingafé. Engin útfærsla á því markmiði er þó lögð fram í áætluninni, en samkvæmt upplýsingum Heimildarinnar stendur ekki til að taka RÚV að öllu leyti af auglýsingamarkaði. 

Í áætluninni segir að unnið verði að endurnýjun þjónustusamnings Lilju Alfreðsdóttur, menningar- og viðskiptaráðherra, við RÚV en hann rennur út í lok þessa árs. „Lögð verður áframhaldandi áhersla á að Ríkisútvarpið muni áfram sem hingað til leitast við að fylgja þróun fjölmiðlunar, m.a. með breyttum áherslum í dagskrá og fjölbreyttara efnisframboði á vef, auk þess að gera eldra efni aðgengilegra en áður.[...]  Helstu áskoranir næstu árin eru að viðhalda og efla það traust sem almenningur ber til Ríkisútvarpsins, sbr. árlegar mælingar þar að lútandi. Þá stendur Ríkisútvarpið enn frammi fyrir því að lækka skuldir og halda óbreyttum tekjum til að hægt verði að halda úti sambærilegri dagskrá og verið hefur.“

Heimildin er einn þeirra fjöl­miðla sem upp­­­­­fyllir skil­yrði fyrir rekstr­­­ar­­­styrk úr rík­­­is­­­sjóði.