Hvernig forseti?

Umræður um framboð og forsetakosningar fara hægt af stað. Á ágætum rabbfundi sem Stefán Jón Hafstein kallaði til sagði ég í hálfkæringi að það væri vegna þess að frambjóðendur hikuðu, ekki væri vitað hvort núverandi forseti gæfi kost á sér! Auðvitað komu gáfulegri skýringar. Ein er sú að pólitísk upplausn væri í landinu, traust manna á stjórnmálamönnum í lágmarki og nýr stjórnmálaflokkur fer með himinskautum í skoðanakönnunum. Þá segir sagan okkur að ekki er það heillavænlegt að koma fram of snemma og ekki of seint.
En hvernig forseti verður valinn?
Ég setti fram eftirfarandi tilgátu: Forsetaembættið hefur afhelgast sérstaklega með inngripum og þátttöku núverandi forseta í pólitískum málum. Ekki verður aftur snúið, þeir frambjóðendur sem koma fram verða pólitískir. Forsetar með skoðunum í fleiri málum en ætlast var til af forverum Ólafs Ragnars. Forsetaefni verður spurður um afstöðuna til framlagi til heilbrigðismála eða jafnvel til utanríkismála. Jafvel má ætla að hagsmunasamtök komi fram með sinn frambjóðanda. Þó stjórnmálaflokkar hafi ekki unnið ljóst að framboði frambjóðanda, hafa þeir gert það leynt. Alveg frá forsetakjöri 1952. Eitt atriði virðist vera regla, það er sá frambjóðandi sem virðist vera frambjóðandi núverandi stjórnvalda hefur aldrei unnið.
Væntanlega munu frambjóðendur spegla sig í störfum Ólafs Ragnars, enginn frambjóðandi mun fullyrða að 26.grein stjórnarskrárinnar sé dauður bókstafur. Ekki er fyrirsjáanlegt að nein breyting verði gerð á stöðu forsetaembættisins í þessari lotu, ef þá nokkru verði breytt.
Það verður því ekki kosinn framtíðarforseti. Nýr forseti mun verða forseti með gamla stjórnarskrá. Ef í náinni framtíð stöðu forsetans verði breytt, jafnvel embættið gert valdameira, má ætla að þá fái sá forseti mótframboð. Líklegast má ætla að sitjandi forseti fái í hvert sinn mótframboð.
Set með pistlinum skjaldamerki landsins því spurning hvort framtíðarforseti þurfi ekki alla kosti landvættana.
Athugasemdir