Árni Páll Árnason formaður Samfylkingarinnar skrifar varnargrein fyrir þunnildi Pálsnefndarinnar um stjórnarskrá, í Fréttablaðið í dag.

Greinin er varla framboðsinnlegg í formannskjör í Samfylkingunni í vor. Jafnframt styrkir afstaða Árna Páls að hann hafi aldrei verið talsmaður heildar endurskoðunnar stjórnarskrárinnar eins og gögn sýna.

Tökum aðeins á molum Árna Páls:

"Stóra spurningin sem við þurfum að spyrja okkur er ekki hvort við hefðum viljað sjá aðrar og fleiri breytingar á stjórnarskrá. Henni getum við líklega flest svarað játandi. Stóra spurningin er frekar hvort þessi þrjú ákvæði sem nú standa til boða, séu til góðs eða til tjóns. Ég tel hafið yfir vafa að þau séu til góðs og marki stærstu skrefin í lýðræðisumbótum í rúmlega 70 ára sögu lýðveldis á Íslandi."

Já er svarið við stóru spurningunni. Hugsanlega hefur formaður Samfylkingarinnar verið erlendis 20. dag októbermánaðar 2012 þegar greidd voru atkvæði um frumvarp Stjórnlagaráðs. Má vera. Hann einblínir á þessi þrjú ákvæði en gleymir ræðu sinni forðum  um stjórnarskrárbrot stjórnvalda hvað varðar fullveldisframsal til alþjóðastofnana. Stóru orðin um stærð lýðræðisumbóta vekur kjánahroll.

-

Um náttúruvernd:

"Það verða tímamót þegar ágreiningur rís í framtíðinni að geta vísað í að varúðarsjónarmið og rök sjálfbærrar þróunar liggi til grundvallar náttúruverndarákvæði í stjórnarskrá. Það hefði þótt kraftaverki líkast fyrir fáeinum árum."

Í tillögum stjórnarskrárnefndar segir um nýja 79.gr.: „Náttúra Íslands er undirstaða lífs í landinu. Ábyrgð á vernd náttúru og umhverfis hvílir sameiginlega á öllum og skal verndin grundvallast á varúðar- og langtímasjónarmiðum með sjálfbæra þróun að leiðarljósi. Stuðlað skal að því að fjölbreytni náttúrunnar sé viðhaldið og vöxtur lífríkis og viðgangur tryggður.“
Ef borið er saman við tillögur meirihl. Stjrsk. Nefndar segir: -„ Náttúra Íslands er undirstaða lífs í landinu. Öllum ber að
virða hana og vernda. Í því felst að fjölbreytni lands og lífríkis sé viðhaldið og náttúruminjar, óbyggð víðerni, gróður og jarðvegur njóti verndar. Fyrri spjöll skulu bætt eftir föngum. ...“.
-
Í fyrsta lagi er ekki góð regla að hafa orðalag s.s. „stefnt skal að“, eða „stuðla skal að,“. Texti meiri hlutans alþingisnefndarinnar er markvissari og skýrari í alla staði. Ákvæði Pálsnefndarinnar er ónýtt.

-

Um þjóðaratkvæðagreiðslu:

"Það skiptir lykilmáli að 15% landsmanna geti fengið að kalla lög í þjóðaratkvæðagreiðslu (og sumar þingsályktanir) og fengið þannig úrslitavald um ákvarðanir, án þess að eiga það undir mati forseta á hverjum tíma hvort þjóðin fái að fara með þetta vald. Þetta hlutfall, 15%, er mjög eðlilegt í ljósi nýlegrar reynslu af undirskriftarsöfnunum. Þá er gert ráð fyrir því að 25% kosningabærra manna þurfi til að snúa við ákvörðun Alþingis. Almennt eru þátttökuþröskuldar af þeim toga ekki góðir og rétt að hafa þá sem lægsta. Í ljósi þess að þingræði er grunnþáttur í stjórnskipaninni er hins vegar hægt að færa ágætis rök fyrir þessum þröskuldi við því að þjóðaratkvæðagreiðsla geti snúið við ákvörðun þjóðkjörins þings, þótt hann mætti sannarlega ekki hærri vera. "

Formaður Samfylkingarinnar hafnar þar með eflingu beins lýðræðis sem ágætlega fer saman við það forsetaþingræði sem hér ríkir. Einnig getur maður velt því fyrir sér að formaður jafnaðarmannaflokks sé talsmaður hindrunar lýðræðis það er að sá sem situr heima geti greitt atkvæði með rassinum. Varla sæmandi.

-

Um náttúruauðlindir:

"Vöntun á stjórnarskrárákvæði um þjóðareign hefur staðið umbótum í auðlindanýtingu fyrir þrifum um áratugi. Eigendur fiskveiðikvóta hafa haldið fram sjónarmiðum um eignarrétt á þeim kvóta sem þeir hafa fengið og þegar gerðar hafa verið tilraunir til breytinga á fiskveiðistjórnarkerfinu hafa þær þurft að taka mið af réttaróvissu um eignarréttarlegt tilkall kvótaeigenda. Ef nýja þjóðareignargreinin verður að veruleika verður þeirri spurningu svarað í eitt skipti fyrir öll: Þjóðin á fiskveiðiauðlindina."

Hér er Árni Páll endanlega gengin í útvegsmannabjörgin. Hann tiplar yfir og nefnir ekki útþynnta orðalag Pálsnefndarinnar:

: -„Að jafnaði skal taka eðlilegt gjald".  Áður hafa menn reynt að notað sér þennan orðakrans í lagagrein: „47.gr.Eftir að frá hafa verið taldir sérbekkir fyrir nemendur, sem ekki stunda nám í almennum bekkjum grunnskóla, sbr. 51. og 52. gr., skal við það miðað að jafnaði, að meðaltal nemenda Í bekkjardeildum hvers grunnskóla fari ekki yfir 28, né nemendafjöldi í einstakri bekkjardeild yfir 30.“[1] (leturbreyting höfundar)

Vísa má í ræður þingmanna og lögskýringargagna að þetta orðalag var talið merkingarlaust að minnsta kosti afar teygjanlegt.  Af þeim sökum er varað við endurnýtingu þessa orðalags.

Jafnframt er bent á ágætis tillögu Stjórnlagaráðs um sama ákvæði:
34.gr.,4.mgr. Stjórnlagaráðs: Stjórnvöld bera, ásamt þeim sem nýta auðlindirnar, ábyrgð á vernd þeirra. Stjórnvöld geta á grundvelli laga veitt leyfi til afnota eða hagnýtingar auðlinda eða annarra takmarkaðra almannagæða, gegn fullu gjaldi og til tiltekins hóflegs tíma í senn. Slík leyfi skal veita á jafnræðisgrundvelli og þau leiða aldrei til eignarréttar eða óafturkallanlegs forræðis yfir auðlindunum.

Lokaorð Árna Páls eru þessi:

"Það felst engin mótsögn í stuðningi við þessar breytingar og stuðningi við frekari stjórnarskrárumbætur. Þvert á móti mun samþykkt þessara afmörkuðu breytinga varða veginn og senda skýrt þau skilaboð að stjórnarskrá landsins er lifandi plagg sem tekur reglulegum breytingum í samræmi við nýjar þarfir. "

Ég er ekki með sömu sýn á tillögur Pálsnefndarinnar, hvað þá að þær blási lífi í stagbætta stjórnarskrá.

Öll grein formanns Samfylkingarinnar er óður til brauðmolakenningarinnar.

Formaður jafnaðarmanna hefur gleymt því að fyrir einn öld hófst baráttan fyrir brauðinu á Íslandi, ekki brauðmolunum..

[1] Lög nr 63/1974