Þessi grein birtist upphaflega í Stundinni fyrir rúmlega 2 mánuðum.
Menning

„Við getum ekki hent húsum gagnrýnislaust“

Anna María Boga­dótt­ir arki­tekt fylgd­ist með tákn­ræn­um enda­lok­um húss­ins sem byggt var fyr­ir gamla Iðn­að­ar­bank­ann. Afrakst­ur­inn er bæði kvik­mynd og bók sem bera lýs­andi heiti: Jarð­setn­ing.

„Við getum ekki hent húsum gagnrýnislaust“
Með arkítekta augum Anna María notaði bæði þekkingu sína og sjónarhorn sem arkitekt til að miðla reynslu af því að lifa og hrærast í byggingum. Mynd: Anna María Bogadóttir
Svava Jónsdóttir
ritstjorn@heimildin.is

Jarðsetning er heiti á bæði kvikmynd og bók um upphaf og endalok í manngerðu umhverfi. Kvikmyndin er sögð margslungið verk þar sem farið er inn í stórhýsi Iðnaðarbankans – sem síðar hýsti Íslandsbanka, Glitni, og loks aftur Íslandsbanka – sem reis á sjöunda áratugnum í anda alþjóðlegra framtíðarhugmynda. Hálfri öld síðar var ákveðið að rífa bankabygginguna.

Í bókinni fléttast frásögnin af niðurrifinu saman við sögu hugmynda, sögu borgar og sögu höfundarins, Önnu Maríu Bogadóttur.

Anna María Bogadóttir
Mynd: Anna María Bogadóttir

„Þessi bygging var mér mjög hugleikin og sérstaklega þegar ég áttaði mig á því að hún ætti að fara að víkja, í kringum 2014–2015,“ segir Anna María sem er arkitekt og menningarfræðingur.

„Þetta var ekki mín uppáhaldsbygging en þetta var mjög fín bygging; klassísk, táknræn fyrir ákveðið tímabil og mjög vönduð á margan hátt. Hún var táknræn í okkar sögu og fyrir ákveðið tímabil. Fyrir alþjóðlegan módernisma með …

Skráðu þig inn til að lesa

Þú færð tvær fríar áskriftargreinar í mánuði. Þú hefur síðan val um að styrkja óháða blaðamennsku með áskrift á hagstæðu verði, frá aðeins 3.390 krónum á mánuði.
Leiðbeiningar má nálgast á heimildin.is/leidbeiningar.
Kjósa
1
Hvernig finnst þér þessi grein? Skráðu þig inn til að kjósa.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.

Nýtt efni

Eitt þekktasta nafn evrópsku sviðslistasenunnar
Menning

Eitt þekkt­asta nafn evr­ópsku sviðslista­sen­unn­ar

Salka Guð­munds­dótt­ir skrif­ar um áhrif Berlín­ar­leik­húss­ins á Ís­landi og þýska leik­hús­skáld­ið Marius von Mayen­burg sem er höf­und­ur þriggja verka í þrí­leik sem er á fjöl­un­um í vet­ur í Þjóð­leik­hús­inu.
„Algjörlega óásættanlegt“ að sjúklingar séu rukkaðir fyrir nauðsynlega læknisþjónustu
Fréttir

„Al­gjör­lega óá­sætt­an­legt“ að sjúk­ling­ar séu rukk­að­ir fyr­ir nauð­syn­lega lækn­is­þjón­ustu

Þing­flokk­ur Sam­fylk­ing­ar­inn­ar vill tryggja að greiðslu­þátt­töku sjúk­linga verði hald­ið í lág­marki og við­mið greiðslu­þátt­töku­kerf­is­ins virt. Í nýju frum­varpi sem lagt hef­ur ver­ið fram á þingi seg­ir að renni samn­ing­ur við veit­end­ur heil­brigð­is­þjón­ustu út og ár­ang­urs­laus­ar við­ræð­ur um end­ur­nýj­un samn­ings hafa stað­ið leng­ur en í níu mán­uði frá lok­um gild­is­tíma samn­ings skuli deil­unni skot­ið til gerð­ar­dóms.
Kventárin
Menning

Kventár­in

Lóa Hjálm­týs­dótt­ir hreiðr­ar um sig í stell­ing­um sófa­kart­öflu og rýn­ir í Net­flix, bíó­mynd­ina White Noise með Adam Dri­ver í að­al­hlut­verki.
Telur hugmyndafræði Eflingar úrelta – „Snýst um átök átakanna vegna“
Fréttir

Tel­ur hug­mynda­fræði Efl­ing­ar úr­elta – „Snýst um átök átak­anna vegna“

Þing­mað­ur Sjálf­stæð­is­flokks­ins, Guð­rún Haf­steins­dótt­ir, bland­aði sér í um­ræð­ur um kjara­mál á þing­inu í dag. Hún tel­ur að „ein­föld og úr­elt mynd“ sé dreg­in upp varð­andi sam­band og sam­skipti launa­fólks og at­vinnu­rek­enda.
Ríkissáttasemjari: Skipaði Eflingu að afhenda kjörskrá en átti eftir að semja um vinnsluna
Fréttir

Rík­is­sátta­semj­ari: Skip­aði Efl­ingu að af­henda kjör­skrá en átti eft­ir að semja um vinnsl­una

Rík­is­sátta­semj­ari fyr­ir­skip­aði Efl­ingu að af­henda kjör­skrá þeg­ar hann kynnti stétt­ar­fé­lag­inu miðl­un­ar­til­lögu. Dag­inn eft­ir lýsti hann því hins veg­ar yf­ir að að­eins hefði ver­ið um til­mæli að ræða. Áð­ur en Efl­ing gat brugð­ist við hafði rík­is­sátta­semj­ari svo stefnt fé­lag­inu fyr­ir dóm­stóla og kraf­ist af­hend­ing­ar kjör­skrár. Tíma­lína at­burða er rak­in hér.
Landhelgisgæslunni sagt að selja TF-SIF
Fréttir

Land­helg­is­gæsl­unni sagt að selja TF-SIF

Dóms­mála­ráðu­neyt­ið hef­ur ákveð­ið að fela Land­helg­is­gæsl­unni að selja eft­ir­lits- og björg­un­ar­flug­vél­ina TF-SIF, í hag­ræð­ing­ar­skyni. For­stjóri Gæsl­unn­ar seg­ir að með þessu sé stórt skarð höggvið í út­gerð Land­helg­is­gæsl­unn­ar.
Óþörf kolefnislosun og olíueyðsla í sjóflutningum … ? Ábendingar til umhverfisráðherra
Páll Hermannsson
Aðsent

Páll Hermannsson

Óþörf kol­efn­is­los­un og ol­íu­eyðsla í sjó­flutn­ing­um … ? Ábend­ing­ar til um­hverf­is­ráð­herra

Páll Her­manns­son tel­ur að það verði mörg til­efni til að fagna ár­angri í um­hverf­is­mál­um ef um­hverf­is­ráð­herra geti stuðl­að að breyttu hug­ar­fari og minni út­los­un með minni hraða og betri skip­um.
Óhjákvæmilegt samhengi kjarasamninga
Konráð Guðjónsson
Aðsent

Konráð Guðjónsson

Óhjá­kvæmi­legt sam­hengi kjara­samn­inga

Efna­hags­ráð­gjafi Sam­taka at­vinnu­lífs­ins seg­ir að ekki hafa ver­ið tek­ið til­lit til heild­ar­sam­heng­is kjara­samn­inga á Ís­landi í um­ræð­unni um kjara­deilu Sam­taka at­vinnu­lífs­ins og Efl­ing­ar.
Ákæra í Lindsor-málinu á leið til dómstóls í Lúxemborg 14 árum eftir að meint brot voru framin
Úttekt

Ákæra í Lindsor-mál­inu á leið til dóm­stóls í Lúx­em­borg 14 ár­um eft­ir að meint brot voru fram­in

Lindsor var af­l­ands­fé­lag sem keypti skulda­bréf á yf­ir­verði af Kaup­­­þingi, ein­­­stök­um starfs­­­mönn­um þess banka og fé­lagi í eigu vild­­­ar­við­­­skipta­vin­ar Kaup­­­þings sama dag og Geir H. Haar­de bað guð að blessa Ís­land.
Stimplaði sig út af næturvakt og fór í veikindaleyfi
Viðtal

Stimpl­aði sig út af næt­ur­vakt og fór í veik­inda­leyfi

Theó­dór Skúli Sig­urðs­son brann fyr­ir lækn­is­fræði, vildi allt fyr­ir sjúk­linga sína gera en hafði hvorki að­stæð­ur né úr­ræði til þess. Hann átti æ erf­ið­ara með að slíta sig frá vinnu, þar til hann lenti í heim­speki­legu sam­tali um til­gang lífs­ins við mann deyj­andi konu, og þar með var það ákveð­ið, hann yrði að skipta um kúrs. Þau Krist­ín Sig­urð­ar­dótt­ir ræða streitu, að­ferð­ir til að tak­ast á við hana og lær­dóm­inn.
Votlendissjóður stöðvar alla sölu – Einar Bárðarson hættir
Fréttir

Vot­lend­is­sjóð­ur stöðv­ar alla sölu – Ein­ar Bárð­ar­son hætt­ir

Eng­ar al­þjóð­leg­ar vott­arn­ir eru til stað­ar um starf­semi sjóðs­ins. Sjóð­ur­inn end­ur­heimti að­eins 79 hekt­ara vot­lend­is á síð­asta ári. Að­eins 345 hekt­ar­ar vot­lend­is hafa ver­ið end­ur­heimt­ir frá upp­hafi starfs­tíma sjóðs­ins.
„Réttlæti fyrir brotaþola er að geta haldið áfram að lifa í sínu samfélagi“ - Steinunn Gyðu og Guðjónsdóttir og Elín Björk Jóhannsdóttir
Karlmennskan#113

„Rétt­læti fyr­ir brota­þola er að geta hald­ið áfram að lifa í sínu sam­fé­lagi“ - Stein­unn Gyðu og Guð­jóns­dótt­ir og El­ín Björk Jó­hanns­dótt­ir

Recogn­is­ing Sex­ual Vi­o­lence: Develop­ing Pat­hways to Survi­vor-Centred Justice hét ráð­stefna sem hald­in var í lok októ­ber sl. af RIKK (rann­sókn­ar­stofn­un í jafn­rétt­is­fræð­um við Há­skóla Ís­lands) í sam­starfi við há­skól­ana í Lundi og Osló. Rann­sókn­ir á reynslu og hug­mynd­um þo­lenda kyn­ferð­is­brota sýna að rétt­læti er mun flókn­ara en svo að ein­göngu sé hægt að styðj­ast við rétt­ar­kerf­ið; hegn­ing­ar­lög og refsirétt. Auk þess má rétti­lega segja að rétt­ar­kerf­ið nái af­ar illa ut­an um kyn­ferð­is­brot eins og reynsla þo­lenda hef­ur sýnt fram á. Markmið ráð­stefn­unn­ar var að draga fram hvernig þo­lenda­mið­að rétt­læti get­ur lit­ið út, sem krefst þess að við end­ur­hugs­um ólík rétt­lætis­kerfi og þró­um póli­tísk­ar, fé­lags­leg­ar og laga­leg­ar leið­ir að rétt­læti. Til þess að ræða þetta nán­ar spjall­aði ég við El­ínu Björk Jó­hanns­dótt­ur verk­efn­is­stjóra hjá RIKK, skipu­leggj­anda ráð­stefn­unn­ar og Stein­unni Gyðu og Guð­jóns­dótt­ur talskonu Stíga­móta sem sat ráð­stefn­una og hef­ur starf­að með þo­lend­um í rúm­an ára­tug. Á með­al spurn­inga sem við leit­um svara við eru: Hvers vegna geng­ur ekki að vera með við­bragðs­áætl­un í skól­um sem grípa má til þeg­ar upp koma kyn­ferð­is­brot? Hvað er fé­lags­legt rétt­læti, upp­byggi­leg rétt­vísi og umbreyt­andi rétt­læti? Hvernig geta skól­ar og vinnu­stað­ir brugð­ist við þeg­ar upp koma kyn­ferð­is­brot? Hvers vegna ættu gerend­ur að taka þátt í ábyrgð­ar­ferli og gang­ast við brot­um sín­um? Um­sjón: Þor­steinn V. Ein­ars­son Tónlist: Mr. Silla - Nar­uto (án söngs) Veg­an­búð­in, ÖR­LÖ, BM Vallá ásamt bak­hjörl­um Karl­mennsk­unn­ar (karl­mennsk­an.is/styrkja) bjóða upp á þenn­an þátt.

Mest lesið undanfarið ár

  • Lýsir andlegu ofbeldi fyrrverandi sem hótaði að dreifa nektarmyndum
    1
    Eigin Konur#71

    Lýs­ir and­legu of­beldi fyrr­ver­andi sem hót­aði að dreifa nekt­ar­mynd­um

    Edda Pét­urs­dótt­ir grein­ir frá and­legu of­beldi í kjöl­far sam­bands­slita þar sem hún sætti stöð­ugu áreiti frá fyrr­ver­andi kær­asta sín­um. Á fyrsta ár­inu eft­ir sam­bands­slit­in bár­ust henni fjölda tölvu­pósta og smá­skila­boða frá mann­in­um þar sem hann ým­ist lof­aði hana eða rakk­aði nið­ur, krafð­ist við­ur­kenn­ing­ar á því að hún hefði ekki ver­ið heið­ar­leg í sam­band­inu og hót­aði að birta kyn­ferð­is­leg­ar mynd­ir og mynd­bönd af henni ef hún færi ekki að vilja hans. Edda ræð­ir um reynslu sína í hlað­varps­þætt­in­um Eig­in Kon­ur í um­sjón Eddu Falak og í sam­tali við Stund­ina. Hlað­varps­þætt­irn­ir Eig­in Kon­ur verða fram­veg­is birt­ir á vef Stund­ar­inn­ar og lok­að­ir þætt­ir verða opn­ir áskrif­end­um Stund­ar­inn­ar.
  • Jón Baldvin við nemanda: „Viltu hitta mig eftir næsta tíma“
    2
    Rannsókn

    Jón Bald­vin við nem­anda: „Viltu hitta mig eft­ir næsta tíma“

    Fimmtán ára stúlka í Haga­skóla hélt dag­bók vor­ið 1970 þar sem hún lýs­ir kyn­ferð­is­leg­um sam­skipt­um við Jón Bald­vin Hanni­bals­son sem þá var 31 árs gam­all kenn­ari henn­ar. Í bréfi sem hann sendi stúlk­unni seg­ist hann vilja stinga af frá öllu og liggja í kjöltu henn­ar.
  • Óttaðist fyrrverandi kærasta í tæpan áratug
    3
    Fréttir

    Ótt­að­ist fyrr­ver­andi kær­asta í tæp­an ára­tug

    Edda Pét­urs­dótt­ir seg­ist í rúm níu ár hafa lif­að við stöð­ug­an ótta um að fyrr­ver­andi kær­asti henn­ar myndi láta verða af ít­rek­uð­um hót­un­um um að dreifa kyn­ferð­is­leg­um mynd­bönd­um af henni, sem hann hafi tek­ið upp án henn­ar vit­und­ar með­an þau voru enn sam­an. Mað­ur­inn sem hún seg­ir að sé þekkt­ur á Ís­landi hafi auk þess áreitt hana með stöð­ug­um tölvu­póst­send­ing­um og smá­skila­boð­um. Hún seg­ir lög­reglu hafa latt hana frá því að til­kynna mál­ið.
  • Fylgdi móður sinni í einkaflugvél
    4
    Eigin Konur#75

    Fylgdi móð­ur sinni í einka­flug­vél

    Ragn­heið­ur er að­eins 15 ára göm­ul en hún fór með mömmu sinni til Nor­egs með einka­flug­vél að sækja bræð­ur sína. Sam­fé­lags­miðl­ar gera börn­um kleift að tjá sig op­in­ber­lega og hef­ur Ragn­heið­ur ver­ið að segja sína sögu á miðl­in­um TikT­ok. Hún tal­ar op­in­skátt um mál­ið sitt eft­ir að barna­vernd og sál­fræð­ing­ur brugð­ust henni. Hvenær leyf­um við rödd barna að heyr­ast? Í þessu við­tali seg­ir Ragn­heið­ur stutt­lega frá því sem hún er nú þeg­ar að tala um á TikT­ok og hver henn­ar upp­lif­un á ferða­lag­inu til Nor­egs var.
  • Fjölskyldan flakkaði milli hjólhýsa og hótela: Gagnrýnir að barnavernd skyldi ekki grípa fyrr inn í
    5
    Eigin Konur#82

    Fjöl­skyld­an flakk­aði milli hjól­hýsa og hót­ela: Gagn­rýn­ir að barna­vernd skyldi ekki grípa fyrr inn í

    „Ég byrj­aði alla morgna á að spyrja hvert ég ætti að koma eft­ir skóla, því mað­ur vissi aldrei hvar mað­ur myndi vera næstu nótt,“ seg­ir Guð­rún Dís sem er 19 ára. Í við­tali við Eig­in Kon­ur seg­ir hún frá upp­lif­un sinni af því að al­ast upp hjá móð­ur með áfeng­is­vanda. Hún seg­ir að líf­ið hafa breyst mjög til hins verra þeg­ar hún var 12 ára því þá hafi mamma henn­ar byrj­að að drekka. Þá hafi fjöl­skyld­an misst heim­il­ið og eft­ir það flakk­að milli hjól­hýsa og hót­ela. Guð­rún Dís vildi segja frá sinni hlið mála eft­ir að móð­ir henn­ar op­in­ber­aði sögu sína á YouTu­be. Guð­rún Dís hef­ur lok­að á öll sam­skipti við hana. Guð­rún seg­ir að þó mamma henn­ar glími við veik­indi eigi hún ekki að bera ábyrgð á henni. Hún gagn­rýn­ir starfs­fólk barna­vernd­ar fyr­ir að hafa ekki grip­ið inn í miklu fyrr. Ábyrgð­ar­mað­ur og rit­stjóri Eig­in kvenna er Edda Falak.
  • Þar sem ósýnilega fólkið býr í borginni
    6
    Viðtal

    Þar sem ósýni­lega fólk­ið býr í borg­inni

    „Þetta var ör­ugg­asti stað­ur­inn minn,“ seg­ir Alma Lind Smára­dótt­ir þeg­ar hún opn­ar inn í ruslageymslu í bíla­kjall­ara í Reykja­vík. Þarna bjó hún hluta þeirra þriggja ára sem hún þvæld­ist um göt­ur bæj­ar­ins. Borg­in sést í öðru ljósi þeg­ar hún er séð með aug­um heim­il­is­lausra, ósýni­lega fólks­ins, þeirra sem flest­ir líta fram hjá eða hrekja burt. Ít­ar­legt og einlgæt við­tal við Ölmu Lind birt­ist í 162. tölu­blaði Stund­ar­inn­ar og má lesa í heild á slóð­inni: htt­ps://stund­in.is/grein/16051/
  • Lifði af þrjú ár á götunni
    7
    Viðtal

    Lifði af þrjú ár á göt­unni

    Alma Lind Smára­dótt­ir end­aði á göt­unni eft­ir að hún missti son sinn frá sér. Þar þvæld­ist hún um í þrjú ár með sár sem náðu aldrei að gróa. Þeg­ar hún varð barns­haf­andi á ný mætti barna­vernd á fæð­ing­ar­deild­ina og fór fram á að hún myndi af­sala sér barn­inu.
  • „Hann hefur ekki beðist afsökunar“
    8
    Fréttir

    „Hann hef­ur ekki beðist af­sök­un­ar“

    Tón­list­ar­mað­ur­inn Auð­unn Lúth­ers­son, sem kall­ar sig Auð­ur, hef­ur við­ur­kennt að hafa far­ið „yf­ir mörk“ í sam­skipt­um við kon­ur. Kon­ur lýsa ágengni og meið­andi fram­komu sem hann hafi aldrei axl­að ábyrgð á.
  • Helga Sif og Gabríela Bryndís
    9
    Eigin Konur#80

    Helga Sif og Gabrí­ela Bryn­dís

    Helga Sif stíg­ur nú fram í við­tali við Eig­in kon­ur eft­ir að barns­fað­ir henn­ar birti gerð­ar­dóm í for­sjár­deilu þeirra og nafn­greindi hana og börn­in á Face­book. Helga Sif og börn­in hafa lýst and­legu og kyn­ferð­is­legu of­beldi föð­ur­ins og börn­in segj­ast hrædd við hann. Sál­fræð­ing­ar telja hann engu að síð­ur hæf­an fyr­ir dómi. Nú stend­ur til að færa 10 ára gam­alt lang­veikt barn þeirra til föð­ur­ins með lög­reglu­valdi. Gabrí­ela Bryn­dís er sál­fræð­ing­ur og einn af stofn­end­um Lífs án of­beld­is og hef­ur ver­ið Helgu til að­stoð­ar í mál­inu. Ábyrgð­ar­mað­ur og rit­stjóri Eig­in kvenna er Edda Falak.
  • Kári svarar færslu Eddu um vændiskaupanda: „Ekki verið að tala um mig“
    10
    Fréttir

    Kári svar­ar færslu Eddu um vændis­kaup­anda: „Ekki ver­ið að tala um mig“

    Kári Stef­áns­son seg­ist ekki vera mað­ur­inn sem Edda Falak vís­ar til sem vændis­kaup­anda, en seg­ist vera með tár­um yf­ir því hvernig kom­ið sé fyr­ir SÁÁ. Hann hafi ákveð­ið að hætta í stjórn sam­tak­anna vegna að­drótt­ana í sinn garð. Edda seg­ist hafa svar­að SÁÁ í hálf­kær­ingi, enda skuldi hún eng­um svör.