Þjóðhættir
Þjóðhættir #6547:00

Hlaut­boll­ar, draum­kon­ur og Jarð­skinna

Gestur þáttarins er að þessu sinni Kári Pálsson, þjóðfræðingur. Kári er fróður um ýmislegt sem tilheyrir fortíð okkar og sögu en hann var ungur þegar áhugi hans á þjóðsögum, Íslendingasögunum og norrænni trú kviknaði.
· Umsjón: Dag­rún Ósk Jóns­dóttir, Sigurlaug Dagsdóttir

Kári segir okkur frá efni BA ritgerðarinnar sinnar sem fjallaði um „hlautbolla“ en orðið sjálft er eitthvað sem við heyrum ekki á hverjum degi. Kári segir okkur frá því hvaða fyrirbæri þetta er og hvernig fornleifar og frásagnir geta sagt okkur ýmislegt um heim sem er okkur fjarlægur.

Í meistararitgerð sinni kafaði Kári ofan í Gísla sögu Súrssonar og leit þá sérstaklega til þess hvaða heimildir er þar að finna um trúarheim og helgisiði heiðinna trúarbragða. Eru þetta heimildir sem gætu hafa varðveist í munnlegri geymd og lýsa trúarheimi og siðum sem eitt sinn tíðkuðust eða eru þær frekar birtingarmynd á hugmyndum sagnaritarans um fortíðina? Kári segir okkur frá þeim þemum sem hann skoðaði sérstaklega; fóstbræðralagi, draumkonum, helskóm og þeim sið að binda skip. Kári bar heimildir Gísla sögu saman við aðrar heimildir; fornleifafræði, miðaldabókmenntir, þjóðsögur og þjóðtrú seinni tíma og dró upp mynd af þeim siðum sem um ræðir. Einnig segir Kári okkur frá sérstakri persónu sem má finna í Gísla Sögu Súrssonar, honum Þorgrími nef sem lifði á jaðri samfélagsins og stundaði seið en hefndist fyrir það. 

Kári hefur haldið áfram að skoða heimildir sem tengjast trúarhugmyndum fortíðar og hefur nýlega gefið út bókina The Galdrabók: Forbidden Icelandic Folk Magic en í henni má finna tvö handrit, annars vegar Galdrabók og hins vegar handriti sem Kári kallar Jarðskinnu, auk margvíslegra upplýsinga um galdra og samhengi þeirra. Kári segir okkur frá þessum dularfullu handritum en eitt þeirra virðist vera leiðarvísir að því hvernig má eiga í samskiptum við huldufólk. 

Þjóðhættir er hlaðvarp sem fjallar um nýjar rannsóknir og fjölbreytta miðlun í þjóðfræði. Umsjón hafa dr. Dagrún Ósk Jónsdóttir, kennari í þjóðfræði við Háskóla Íslands og Sigurlaug Dagsdóttir, verkefnisstýra vefsins Lifandi hefðir hjá Þjóðminjasafni Íslands.

Athugasemdir

Skráðu þig inn til að skrifa athugasemd eða kjósa.
    Allar athugasemdir eru ábyrgð á þeirra sem þær skrifa. Heimildin áskilur sér rétt til að fjarlægja ærumeiðandi og óviðeigandi athugasemdir. Hægt er að láta vita af athugasemdum með því að smella á Tilkynna.
    Úkraína slær til baka: Köngulóarvefurinn og tímamótaárásir
    Úkraínuskýrslan #29 · 11:17

    Úkraína slær til baka: Köngu­ló­ar­vef­ur­inn og tíma­móta­árás­ir

    Áherslur og skipulag verkalýðsfélaga
    Samtal við samfélagið #12 · 54:27

    Áhersl­ur og skipu­lag verka­lýðs­fé­laga

    „Þið getið gefið Trump heiðurinn að hugmyndinni“
    Fréttir22:06

    „Þið get­ið gef­ið Trump heið­ur­inn að hug­mynd­inni“

    Sjálfhverfa samfélaga og þjóðernishyggja í heimsfaraldri
    Samtal við samfélagið #11 · 54:41

    Sjálf­hverfa sam­fé­laga og þjóð­ern­is­hyggja í heims­far­aldri

    Loka auglýsingu